La sekv'ont'a rakont'o mal'kovr'iĝ'is en la dokument'ar'o de for'pas'int'a Didriko Knikerbokero, mal'jun'a sinjor'o de Nov-Jorkio, kiu tre sci'vol'em'is pri la Nederlanda histori'o de la provinc'o kaj la kutim'o'j de la post'e'ul'o'j de ties origin'a'j koloni'int'o'j. Si'a'j'n histori'a'j'n esplor'o'j'n li entrepren'is tamen mal'pli inter libr'o'j ol inter hom'o'j. Libr'o'j rakont'is nur bedaŭr'ind'e mal'mult'e pri li'a'j plej ŝat'at'a'j tem'o'j. La mal'jun'a'j'n burĝ'o'j'n tamen, kaj precip'e ili'a'j'n edz'in'o'j'n, li konsider'is kiel abund'e inform'hav'a'j'n pri tiu legend'a folklor'o tiel alt'valor'a por la ver'fakt'a histori'o. Tial, kiam ajn li bon'ŝanc'is renkont'i aŭtent'a'n Nederland'an famili'o'n, kompakt'e en'ferm'it'a'n en ĝi'a mal'alt'tegment'a bien'dom'o sub larĝ'branĉ'a platan'o, li ĝi'n konsider'is kiel spec'o'n de kvazaŭ pres'it'a esplor'libr'o kaj ĝi'n stud'eg'is kun la avid'o de leg'em'ul'o.
La rezult'o de ĉiu'j tiu'j esplor'o'j est'is histori'o pri la provinc'o dum la reg'o de la Nederlandaj provinc'estr'o'j kiu'n li publik'ig'is kelk'a'j'n jar'o'j'n post'e. Eg'e diferenc'as opini'o'j taks'ant'a'j la literatur'a'n kvalit'o'n de la verk'o kaj, ver'dir'e, ĝi neniel pli bon'as ol taŭg'as. Ĝi'a ĉef'a valor'o est'as rigor'a akurat'ec'o kiu'n efektiv'e oni pri'dub'is okaz'e de la ek'aper'o de la verk'o sed kiu pli last'a'temp'e nepr'e konfirm'iĝ'as. Ĉiu'j bibliotek'o'j ĝi'n konserv'as nun en si'a'j histori'a'j kolekt'aĵ'o'j, juĝ'ant'e ĝi'n verk'o de sen'dub'ind'a aŭtoritat'o.
La mal'jun'a sinjor'o mort'is ne long'e post la el'don'o de si'a verk'o pro kio, konsider'e de tiu mal'est'o-for'est'o, ni ne pov'as mult'e difekt'i li'a'n rest'int'a'n bon'fam'o'n opini'ant'e ke li pli profit'don'e pas'ig'int'us si'a'n viv'o'n plen'um'ant'e plej grav'a'j'n task'o'j'n. Li kutim'is tamen entrepren'i si'a'n ŝat'okup'o'n si'a'manier'e, kvankam de temp'o al temp'o ĝi polv'o'tromp'is la okul'o'j'n de najbar'o'j kaj mal'ĝoj'ig'is la spirit'o'n de amik'o'j pri kiu'j li sent'is la plej aŭtent'a'j'n respekt'o'n kaj kar'ec'o'n. Tiu'j tamen memor'as li'a'j'n erar'o'j'n kaj mal'saĝ'ec'o'j'n "kun pli da mal'feliĉ'o ol da koler'o" kaj komenc'as hipotez'i ke neniam li cel'is vund'i nek ofend'i.
Kiom ajn mal'alt'taks'e li'n juĝ'as kritik'ant'o'j, alt'valor'a'j'n memor'aĵ'o'j'n pri li ankoraŭ re'ten'as mult'a'j hom'o'j kies bon'a'j opini'o'j grav'as. Inter tiu'j nombr'iĝ'as precip'e iu'j bak'ist'o'j kiu'j eĉ entrepren'is bild'ig'i li'a'n figur'o'n sur si'a'j Nov'jar'a'j kuk'et'o'j, efektiv'ig'ant'e tiel li'a'n eventual'a'n sen'mort'iĝ'o'n, preskaŭ simil'a'n al tiu de hom'o'j kies bild'o'j stamp'iĝ'as sur Vaterl'o-medal'o aŭ Reĝ'in-Anjo-kvar'on'penc'o.
Kiu ajn navig'is kontraŭ'flu'e sur Hudson'o-River'o ne pov'as forges'i Katskilajn Mont'o'j'n. Ili est'as dis'tranĉ'it'a er'o de la grand'a Apalaĉ'a famili'o kaj vid'iĝ'as for'okcident'e de la river'o, supr'e'n'ŝvel'ant'e ĝis sinjor'a alt'ec'o, super'moŝt'ant'e la ĉirkaŭ'ant'a'n pejzaĝ'o'n. Ĉiu sezon'a ŝanĝ'iĝ'o, ĉiu veter'a ali'iĝ'o, ver'fakt'e ĉiu dum'tag'a nov'hor'iĝ'o est'ig'as mal'sam'ec'o'n[pg 002] en la magi'a'j kolor'o'j kaj form'o'j de tiu'j mont'o'j kiu'j'n ĉiu'j bon'a'j edz'in'o'j proksim'a'j kaj mal'proksim'a'j konsider'as kiel perfekt'a'j'n barometr'o'j'n. Kiam la veter'o est'as bon'a kaj konstant'a la mont'o'j vestiĝ'as blu- kaj purpur'kolor'e kaj desegn'as si'a'j'n aŭdac'a'j'n siluet'o'j'n sur la klar'a'n vesper'a'n ĉiel'o'n. Foj'e, tamen, kiam la ĉirkaŭ'ant'a pejzaĝ'o rest'as sen'nub'a, ili amas'ig'as sur si'a'j'n pint'o'j'n griz'vapor'a'j'n kapuĉ'o'j'n kiu'j, en la last'a'j radi'o'j de la sub'iĝ'ant'a sun'o, bril'as kaj lum'iĝ'as glor'kron'e.
Ĉe'baz'e de tiu'j fe'aspekt'a'j mont'o'j pov'as okaz'i al vojaĝ'ant'o ek'vid'i mal'pez'a'n fum'o'n supr'e'n'spiral'i el vilaĝ'o kies ŝind'o'tegment'o'j bril'as inter la arb'o'j tie mem kie la blu'a'j kolor'nuanc'o'j de la alt'ej'o fand'iĝ'as en la freŝ'a'n verd'o'n de la pli proksim'a pejzaĝ'o. Et'a vilaĝ'o de grand'a antikv'ec'o ĝi est'as, fond'it'e de Nederlandaj koloni'int'o'j dum la fru'a'j temp'o'j de la provinc'o, ĉirkaŭ'komenc'e de la estrad'o de la bon'a Petro Stujvesanto (li ripoz'u en pac'o!), kaj antaŭ'ne'long'e ankoraŭ konserv'ant'e dom'o'j'n kiu'j'n la origin'a'j koloni'int'o'j konstru'is el mal'grand'a'j flav'a'j brik'o'j al'ven'ig'it'a'j de Nederlando, ili'n proviz'ant'e per fenestr'o'j ornam'it'a'j de lign'o'krad'aĵ'o'j kaj gabl'o'fasad'o'j protekt'at'a'j de vent'o'flag'o'j.
En tiu sam'a vilaĝ'o kaj en unu el tiu'j sam'a'j dom'o'j (kiu, se ni dir'u la preciz'a'n ver'o'n, est'is bedaŭr'ind'e temp'o'erod'it'a kaj veter'o'difekt'it'a) loĝ'is mult'a'j'n jar'o'j'n post'e, kiam la region'o rest'is ankoraŭ provinc'o de Briti'o, sen'ceremoni'a bon'humor'ul'o nom'iĝ'ant'a Rip'o Van-Vinklo. Li est'is post'e'ul'o de tiu'j Van-Vinkloj eminent'iĝ'int'a'j tiel galant'e en la kavalir'ec'a'j tag'o'j de Petro Stujvesanto kaj kun'ir'int'a'j tiu'last'a'n okaz'e de la atak'o kontraŭ Fortres'o-Kristin'o. Li hered'is tamen nur mal'mult'e la milit'a'n karakter'o'n de si'a'j antaŭ'ir'int'o'j.
Mi jam pri'skrib'is li'n kiel sen'ceremoni'a'n bon'humor'ul'o'n. Krom tio li est'is ankaŭ afabl'a najbar'o kaj obe'em'a in'reg'at'a edz'o. Efektiv'e, al tiu last'a kvalit'o ŝuld'iĝ'as ebl'e tiu spirit'a sub'met'iĝ'em'o gajn'int'a al li tiel universal'a'n popular'ec'o'n. Plej'mult'e em'as lake'iĝ'i kaj bon'vol'iĝ'i ekster'hejm'e vir'o'j jam spert'int'a'j la disciplin'o'n de ĉe'hejm'a'j meger'o'j. Ili'a'j temperament'o'j fleks'ebl'iĝ'is kaj maleebliĝis sen'dub'e en la fajr'a forn'o de ĉe'hejm'a mal'feliĉ'o. Ĉe'hejm'a preleg'o egal'valor'as ĉiu'j'n ĉe'preĝ'ej'a'j'n predik'o'j'n kiam tem'as pri instru'i pacienc'o'n kaj toler'ad'o'n. Tial diabl'a edz'in'o pov'as est'i konsider'at'a, laŭ mult'a'j vid'punkt'o'j, toler'ebl'a ben'o. Se tio ver'as, Rip'o Van-Vinklo est'is tri'obl'e ben'it'a.
Cert'e est'as ke li mult'e plaĉ'is al ĉiu'j bon'a'j edz'in'o'j de la vilaĝ'o kiu'j, laŭ la kutim'o de la mild'a seks'o, apog'is li'n en ĉiu'j famili'a'j disput'o'j kaj neniam hezit'is, pri'parol'ant'e tiu'j'n afer'o'j'n okaz'e de vesper'a'j klaĉ'ad'kun'ven'o'j, atribu'i la tut'a'n kulp'o'n al Sinjor'in'o Van-Vinklo. La infan'o'j de la vilaĝ'o, si'a'flank'e, kutim'is ek'kri'i pro ĝoj'o kiam li al'proksim'iĝ'is. Li part'o'pren'is en ili'a'j lud'o'j, fabrik'is lud'il'o'j'n por ili, sci'pov'ig'is ili'n flug'ig'i kajt'o'j'n kaj lud'rul'i glob'et'o'j'n kaj rakont'is al ili long'a'j'n fabel'o'j'n pri fantom'o'j, sorĉ'ist'in'o'j kaj Indi'an'o'j. Kiam li laŭ'vag'ad'is la vilaĝ'o'n, ili ĉirkaŭ'is li'n trup'e, post'tir'ant'e li'a'j'n vest'aĵ'er'o'j'n, sur'grimp'ant'e li'a'n dors'o'n, li'n sen'pun'e pri'ŝerc'ant'e mil'manier'e. Dum'e[pg 003] tra la tut'a najbar'ej'o post'boj'is li'n neni'a hund'o.
La ĉef'a mal'fort'o de la karakter'o de Rip'o est'is ne'super'ebl'a mal'am'o al ĉiu'j spec'o'j de profit'est'ig'a labor'o. Ti'aĵ'o ne pov'int'us rezult'i pro mank'o da diligent'o aŭ persist'o ĉar li kutim'is sid'i sur mal'sek'a rok'o kun fiŝ'kapt'o'kan'o tiel long'a kaj pez'a kiel Tatar'a lanc'o kaj fiŝ'kapt'i tag'long'e tut'e sen'plend'e kvankam kuraĝ'ig'is li'n la ek'mord'o de nepr'e neni'a fiŝ'o. Li ne hezit'is port'i paf'il'o'n sur'ŝultr'e dum si'n'sekv'a'j hor'o'j, pez'paŝ'ad'ant'e tra arb'ar'o'j kaj marĉ'o'j, laŭ'mont'e kaj laŭ'val'e, cel'e al mort'paf'i kelk'a'j'n sciur'o'j'n aŭ sovaĝ'a'j'n kolomb'o'j'n. Neniam li mal'konsent'is help'i najbar'o'n eĉ okaz'e de la plej mal'facil'a task'o kaj dum kamp'ar'a'j foir'o'j super'is ĉiu'j'n konkurs'ant'o'j'n dum maiz-sen'ŝel'ig- aŭ ŝton'mur-konstru-matĉ'o'j. Krom'e la vilaĝ'an'in'o'j respond'ec'ig'is li'n pri si'a'j ir'task'et'o'j kaj li'n invit'is plen'um'i hazard'a'j'n devetojn kiu'j'n ili'a'j mal'komplez'a'j edz'o'j mal'konsent'is far'i por ili. Simpl'a'vort'e, Rip'o bon'vol'is okup'iĝ'i pri ĉies afer'o'j krom si'a'j. Pri si'a'famili'a'j dev'o'j kaj si'a'bien'a'j task'o'j tamen li nepr'e ne kapabl'is interes'iĝ'i.
Efektiv'e li dir'is ke tut'e sen'util'as labor'i sur si'a propr'a bien'o. Ĝi est'as la plej pest'a ter'pec'et'o de la tut'a land'o. Ĝi'a ĉiu en'hav'aĵ'o jam mal'bon'iĝ'is kaj daŭr'e mal'bon'iĝ'os, malgraŭ li'a labor'o. Li'a'j ĉirkaŭ'bar'il'o'j ad'e dis'pec'iĝ'as. Li'a bov'in'o de'voj'iĝ'as aŭ tret'as la brasik'bed'o'n. Trud'herb'o'j kresk'as pli rapid'e en li'a'j kamp'o'j ol ali'lok'e. Pluv'o ĉiam ek'fal'as sam'moment'e kiam li hav'as ekster'dom'a'j'n task'o'j'n por far'i. Tial kvankam li'a hered'a bien'o ŝrump'is sub li'a estrad'o, akre'o'n post akre'o, kaj kvankam rest'is el ĝi unu'nur'a bed'o da Indi'an'a maiz'o kaj ter'pom'o'j, ĝi persist'is est'i la plej mal'bon'e pri'zorg'at'a bien'o de la region'o.
Al'don'e li'a'j ge'fil'o'j est'is tiel ĉifon'vest'it'a'j kaj sovaĝ'kondut'a'j kiel orf'o'j aparten'ant'a'j al neni'u. Li'a fil'o Rip'o, bub'o nask'ig'it'a laŭ la patr'a model'o, promes'is hered'i la kutim'o'j'n kaj la vest'aĵ'o'j'n de la patr'o. Li oft'e vid'iĝ'is post'sekv'ant'e kvazaŭ ĉeval'id'o la patr'in'a'j'n kalkan'o'j'n, vest'it'e en de la patr'o for'ĵet'it'a genu'pantalon'o kiu'n unu'man'e kaj mal'facil'e li bezon'is re'ten'i super'grund'e sam'e kiel elegant'a sinjor'in'o bezon'as supr'e'n'lev'i si'a'n rob'tren'aĵ'o'n okaz'e de mal'bon'a veter'o.
Rip'o Van-Vinklo tamen est'is unu el tiu'j feliĉ'a'j hom'o'j kiu'j, hav'ant'e fol'a'n, facil'e funkci'ant'a'n temperament'o'n, ne mal'trankvil'iĝ'as pri la mond'o, manĝ'as blank'a'n aŭ brun'a'n pan'o'n, de'pend'e de kiu el la du pli sen'zorg'e aŭ pli sen'ĝen'e akir'ebl'as, kaj prefer'us mal'sufiĉ'e manĝ'i penc'o'prez'e ol labor'i pund'o'salajr'e. Rest'unt'e sol'a'person'e, li pas'ig'int'us si'a'n viv'o'n fajf'ant'e pro perfekt'a kontent'iĝ'o. Li'a edz'in'o tamen ad'e plen'ig'is li'a'j'n orel'o'j'n pri plend'o'j tem'e de li'a sen'okup'ec'o kaj mal'zorg'ec'o kaj la ruin'o kiu'n li trud'as al si'a famili'o. Maten'e, tag'mez'e kaj nokt'e ŝi'a lang'o sen'ĉes'e mov'iĝ'is kaj ĉio tio kio'n li dir'is aŭ far'is est'ig'is sen'mank'e torent'o'n da ĉe'hejm'a elokvent'ec'o. Rip'o dispon'is pri unu'nur'a respond'rimed'o por ĉiu'j tiu'j preleg'o'j, respond'rimed'o kiu, pro oft'a funkci'ad'o, fin'fin'e si'n kutim'ig'is. Li lev'is la ŝultr'o'j'n, ŝancel'is la kap'o'n, supr'e'n'direkt'is la rigard'o'n, tamen neni'o'n dir'is. Sed tio ĉiam instig'is la edz'in'o'n paf'um'i nov'a'n plend'o'salv'o'n.[pg 004] Kutim'e rezult'is tial ke, for'konduk'ant'e si'a'j'n kun'ul'o'j'n, li re'tir'iĝ'is al ekster'dom'a sekur'ej'o: la sol'a ej'o kiu aparten'as, ver'dir'e, al in'reg'at'a edz'o.
La unu'nur'a ĉe'hejm'a adept'o de Rip'o est'is li'a hund'o Lup'o kiu est'is tiel in'reg'at'a kiel si'a mastr'o ĉar Sinjor'in'o Van-Vinklo konsider'is ili'n kiel kun'batal'ant'o'j'n en sen'okup'ec'o. Ŝi eĉ rigard'is Lup'o'n kun mal'bon'dezir'a'j okul'o'j, supoz'ant'e ĝi'n la kaŭz'o de la oft'a erar'vag'ad'o de la mastr'o. Ver'e est'as, ke tem'e pri ĉiu'j temperament'a'j kvalit'o'j konven'ant'a'j al respekt'ind'a hund'o, ĝi est'is la plej kuraĝ'a best'o iam esplor'int'a la arb'ar'o'j'n. Sed kiu kuraĝ'o kapabl'as kontraŭ'star'i la sen'ĉes'a'j'n kaj ĉio'sieĝ'ant'a'j'n terur'o'j'n de vir'in'a lang'o? Ek'de la moment'o kiam Lup'o en'ir'is la dom'o'n, ĝi'a hup'o fal'is, ĝi'a vost'o velk'is ĝis'plank'e aŭ bukl'iĝ'is inter'krur'e, ĝi ŝtel'ir'ad'is kun mien'o de pend'um'ot'o, ĵet'ant'e mult'a'j'n ĝis'flank'a'j'n rigard'et'o'j'n al Sinjor'in'o Van-Vinklo. Kiam ajn ŝi ek'sving'et'is bala'il'o'n aŭ kuler'eg'o'n, la hund'o al'kur'eg'is hast'e kaj jelp'ant'e la pord'o'n.
La temp'o'j ad'e kaj sen'ĉes'e mal'pli'bon'iĝ'is por Rip'o Van-Vinklo dum'e ke la jar'o'j de li'a ge'edz'iĝ'a ekzist'o ad'e kaj sen'ĉes'e pli'nombr'iĝ'is. Aĝ'o ne mal'akr'ig'as akr'a'n humor'o'n kaj akr'a lang'o est'as la sol'a rand'o'hav'a il'o kiu pli'akr'iĝ'as pro util'ig'o. Dum long'a temp'o li kutim'is si'n konsol'i, post el'dom'a for'pel'iĝ'o, part'o'pren'ant'e en spec'o de klub'o de saĝ'ul'o'j, filozof'o'j kaj ceter'a'j vilaĝ'a'j sen'okup'ul'o'j kiu'j kun'ven'is sur benk'o star'ant'a antaŭ mal'grand'a gast'ej'o ornam'it'a per ruĝ'vang'a portret'o pri Li'a Reĝ'a Moŝt'o Georg'o la Tri'a. Tie ili kutim'is sid'i sub'ombr'e daŭr'e de long'a sen'zorg'a somer'tag'o, parol'ant'e sen'entuziasm'e pri vilaĝ'a'j klaĉ'aĵ'o'j aŭ rakont'ant'e sen'fin'a'j'n dorm'ig'a'j'n anekdot'o'j'n pri neni'o. Sed valor'int'us ŝtat'ist'a'n salajr'o'n la bon'ŝanc'o aŭskult'i la profund'a'j'n diskut'o'j'n okaz'int'a'j'n foj'foj'e kiam mal'nov'a ĵurnal'o hazard'e ating'is ili'a'j'n man'o'j'n per'e de preter'pas'int'a vojaĝ'int'o. Kiel solen'e ili aŭskult'is ties en'hav'aĵ'o'n tren'parol'e deklam'at'a'n de Deriko Van-Bumelo, la lern'ej'estr'o, elegant'a, lert'a vir'et'o kiu al'front'is tut'e sen'tim'e la plej gigant'a'j'n vort'o'j'n de la vort'ar'o. Kaj kiel saĝ'e ili kun'medit'ad'is pri publik'a'j event'o'j jam okaz'int'a'j antaŭ plur'a'j monat'o'j.
La opini'o'j'n de tiu konsili'o en'tut'e estr'is Nikolao Vedero, vilaĝ'a patriark'o kaj mastr'o de la gast'ej'o antaŭ kies pord'o li sid'is de la maten'o ĝis la nokt'o, mov'iĝ'ant'e nur sufiĉ'a'distanc'e por rest'i sub la ombr'o de grand'a arb'o kaj evit'i si'n sun'brul'ig'i. Efektiv'e, la najbar'o'j sci'pov'is kalkul'i la tag'hor'o'n laŭ li'a'j mov'o'j tiel akurat'e kiel laŭ sun'horloĝ'a'j indik'o'j. Ver'e est'as ke preskaŭ neniam li aŭd'iĝ'is parol'ant'e, prefer'ant'e fum'i sen'ĉes'e si'a'n pip'o'n. Li'a'j adept'o'j tamen (ĉar ĉiu grand'a hom'o hav'as si'a'j'n adept'o'j'n) kompren'is li'n bon'eg'e kaj sukces'is ek'sci'i li'a'j'n opini'o'j'n.
Kiam mal'plaĉ'is al li legat'a aŭ rakont'at'a tem'o, laŭoniobserve, li fum'is la pip'o'n ard'e kaj el'ig'is mal'long'a'j'n, oft'a'j'n, koler'a'j'n blov'aĵ'o'j'n. Se la tem'o tamen plaĉ'is al li, li en'spir'is la fum'o'n mal'hast'e kaj trankvil'e, ĝi'n el'blov'ant'e en mal'pez'a'j seren'a'j nub'et'o'j. Foj'e, for'pren'ant'e la pip'o'n el'buŝ'e, las'ant'e la bon'odor'a'n vapor'o'n kirl'iĝ'i ĉirkaŭ'naz'e, li kap'jes'is solen'e en sign'o de nepr'a aprob'o.
[pg 005]El tiu sekur'ej'o tamen Rip'o'n temp'o'fin'e for'pel'is li'a meger'a edz'in'o, subit'e inter'romp'int'e la trankvil'o'n de la kun'ven'o kaj mal'laŭd'int'e ties an'o'j'n. Nek tiu eminent'ul'o Nikolao Vedero sci'pov'is evit'i la lang'o'bat'ad'o'n kiu'n trud'is al li la terur'a diabl'in'o, kondamn'e dir'ant'e ke la gast'ej'estr'o respond'ec'as pri la sen'okup'ec'o de ŝi'a edz'o.
La kompat'ind'a'n Rip'o'n preskaŭ en'tut'e mal'esper'ig'is la afer'o. Li'a sol'a rimed'o eskap'i bien'a'n labor'o'n kaj edz'in'a'n kri'ad'o'n est'is en'man'ig'i la paf'il'o'n kaj for'vag'i en la arb'ar'o'n. Tie li kutim'is sid'iĝ'i arb'o'baz'e kaj divid'i la en'hav'aĵ'o'n de si'a dors'o'sak'o kun Lup'o kiu'n li kondolenc'is kiel kun'viktim'o'n de persekut'ad'o. "Estim'at'a Lup'o," li dir'is, "vi'a mastr'in'o hund'o'viv'ig'as vi'a'n viv'o'n. Sed ne mal'trankvil'iĝ'u pri tio, kar'a kun'aĵ'o. Daŭr'e de mi'a viv'ad'o neniam mank'os al vi apud'star'ant'a amik'o!" Lup'o vost'o'jes'is, en'rigard'is sopir'e la mastr'a'n vizaĝ'o'n kaj, se ebl'as al hund'o'j sent'i kompat'o'n, mi opini'as sincer'e ke tiu plen'kor'e kun'spert'is la emoci'o'n.
Okaz'e de long'a, bel'a, aŭtun'tag'a vag'promen'ad'o tiu'spec'a, sen'konsci'e Rip'o sur'grimp'is unu el la plej alt'a'j part'o'j de Katskila-Mont'ar'o kie li okup'iĝ'is pri sciur'ĉas'ad'o, si'a plej ŝat'at'a sport'entrepren'o, kaj la silent'a'j sol'ec'ej'o'j eĥ'is kaj re'eĥ'is li'a'n paf'il'bru'ad'o'n. Anhel'ant'e, lac'iĝ'int'e, li si'n mal'supr'e'n'ĵet'is mal'fru-post'tag'mez'e sur verd'a'n ter'alt'aĵ'o'n, kovr'it'a'n de mont'ar'a herb'ar'o, situ'ant'a'n sur klif'eg-rand'o. Tra inter'arb'a mal'ferm'aĵ'o li pov'is super'spekt'ad'i tut'a'n mal'supr'e'kuŝ'ant'a'n pejzaĝ'o'n etend'iĝ'ant'a'n trans mult'a'j'n mejl'o'j'n da fertilaj arb'ar'o'j. Li vid'is for'distanc'e la sinjor'a'n Hudson'o'n, mov'iĝ'ant'a'n eg'e, eg'e mal'supr'e de li laŭ si'a silent'a sed moŝt'a flu'voj'o, el'montr'ant'a'n reflekt'o'n de purpur'a nub'o aŭ vel'o'n de mal'hast'a boat'et'o halt'int'a por dorm'paŭz'o divers'lok'e sur ĝi'a vitr'o'bril'a surfac'o, tiam mal'aper'ant'a'n fin'fin'e en la blu'a alt'aĵ'ar'o.
Ali'flank'e li en'rigard'is profund'a'n, sovaĝ'a'n, sol'ec'a'n, dik'vil'a'n abism'o'n kies fund'o'n plen'ig'is fal'int'a'j klif'er'o'j kaj kiu'n apenaŭ ating'is la reflekt'it'a'j radi'o'j de la sub'ir'ant'a sun'o. Dum kelk'e da temp'o Rip'o rest'is kuŝ'ant'e, pri'medit'ant'e tiu'n vid'aĵ'o'n. Iom'post'iom'e la vesper'o antaŭ'e'n'ven'is. La mont'o'j komenc'is ĵet'i si'a'j'n long'a'j'n blu'a'j'n ombr'o'j'n trans la val'o'j'n. Pri'konsci'int'e ke la ĉiel'o nokt'iĝ'os jam long'e antaŭ ol li pov'os ating'i la vilaĝ'o'n, li suspir'is fort'a'son'e, antaŭ'pens'ant'e pri la terur'o'j kiu'j'n est'ig'os por li re'a renkont'iĝ'o kun Sinjor'in'o Van-Vinklo.
En la moment'o kiam li ek'e entrepren'is mal'supr'e'n'ir'i li aŭd'is mal'proksim'a'n voĉ'o'n kri'eg'i: "Rip'o Van-Vinklo! Rip'o Van-Vinklo!" Li ĉirkaŭ'rigard'is sed neni'o'n vid'is krom korv'o flug'ant'a sol'ec'e trans la mont'o'n. Opini'ant'e ke li'n tromp'is iu fantazi'o, li for'turn'iĝ'is cel'e de'nov'e al mal'supr'e'n'ir'i kiam li re'aŭd'is tra la silent'a vesper'aer'o la sam'a'n kri'ad'o'n: "Rip'o Van-Vinklo! Rip'o Van-Vinklo!"
Sam'temp'e Lup'o hirt'ig'is la dors'a'n har'ar'o'n kaj, graŭl'ant'e mal'laŭt'e al'ir'is kaŭr'ant'e la mastr'a'n flank'o'n, en'rigard'ant'e tim'e la valet'o'n. Nun Rip'o sent'is ek'reg'i li'n mal'preciz'a'n anksi'ec'o'n. Li rigard'is mal'trankvil'eg'e en la sam'a direkt'o kaj ek'vid'is strang'a'n figur'o'n[pg 006] supr'e'n'ven'ad'i labor'e laŭ la rok'ar'o, antaŭ'e'n'klin'iĝ'ant'e sub la pez'o de iu sur'dors'a ŝarĝ'o. Surpriz'is Rip'o'n vid'i hom'a'n est'aĵ'o'n en tiu sol'ec'a kaj mal'frekvent'at'a ej'o. Supoz'ant'e tamen ke tem'as pri sam'region'an'o bezon'ant'a help'o'n li hast'is mal'supr'e'n'grimp'i por apog'i tiu'n.
Al'ven'int'e pli proksim'e li eĉ pli surpriz'iĝ'is pro la mal'kutim'a aspekt'o de la ne'kon'at'o. Tiu est'is mal'alt'a kvadrat'formul'o hav'ant'a dik'a'n vepr'a'n har'ar'o'n kaj griz'iĝ'int'a'n barb'o'n. Li vestiĝ'is laŭ la antikv'a Nederlanda mod'o, sur'port'ant'e sen'manik'a'n veŝt'o'n ĉirkaŭ'lig'it'a'n ĉe'tali'e kaj plur'a'j'n ĝis'genu'a'j'n pantalon'o'j'n (el kiu'j la ekster'a est'is eg'e ampleks'a) ornam'it'a'j'n laŭ'flank'e per buton'vic'o'j kaj ĉe'genu'e per ŝtof'puf'aĵ'o'j. Li port'is sur'ŝultr'e pez'a'n barel'et'o'n, laŭ'ŝajn'e plen'ig'it'a'n je alkohol'aĵ'o, kaj per'gest'e invit'is Rip'o'n al'proksim'iĝ'i kaj kun'sub'ten'i la ŝarĝ'o'n. Kvankam iom timid'a kaj mal'fid'ant'e la nov'a'n kon'at'o'n, Rip'o konsent'is kun si'a kutim'a entuziasm'o kaj, reciprok'e apog'ant'e unu la ali'a'n, ili supr'e'n'grimp'is laŭ mal'larĝ'a ravin'et'o, ver'ŝajn'e la sek'a flu'ej'o de mont'o'torent'o.
Dum ili supr'e'n'grimp'is Rip'o aŭd'is de temp'o al temp'o long'a'j'n rul'iĝ'ant'a'j'n sonor'ad'o'j'n, kvazaŭ for'a'n tondr'ad'o'n, sen'dub'e el'font'int'a'j'n profund'a'n ravin'o'n aŭ fend'eg'o'n situ'ant'a'n inter alt'a'j rok'o'j ĝis kiu'j ili'a mal'facil'a ir'voj'o ili'n konduk'is. Li paŭz'is moment'o'n, supoz'ant'e ĝi'n la murmur'ad'o de unu el tiu'j efemer'a'j fulm'pluv'eg'o'j tiel oft'e okaz'ant'a'j alt'a'mont'ar'e, tiam antaŭ'e'n'ir'is. Tra'pas'int'e la ravin'o'n ili ating'is amfiteatr'o'aspekt'a'n valet'o'n ĉirkaŭ'at'a'n de perpendikular'a'j klif'eg'o'j preter kies rand'o'j pend'ig'is si'a'j'n branĉ'o'j'n sur'supr'aĵ'a'j arb'o'j, rezult'e de kio la vojaĝ'ant'o nur mal'oft'e ek'vid'is er'et'o'j'n da blu'a ĉiel'o kaj klar'a vesper'nub'o. Dum la tut'a temp'o Rip'o kaj li'a kun'ir'ant'o pen'ad'is silent'e ĉar, kvankam la help'ant'o sci'vol'em'is ek'sci'i por kiu cel'o la ne'kon'at'o entrepren'is port'i alkohol'aĵ'barel'o'n laŭ la sovaĝ'a mont'o, tiu'last'a tamen hav'is iom strang'a'n kaj mal'kompren'ebl'a'n manier'o'n kiu est'ig'is mir'o'n kaj brems'is inter'kon'iĝ'o'n.
Kiam ili en'ir'is la amfiteatr'o'n, si'n ek'vid'ig'is nov'a'j mir'ig'aĵ'o'j. Sur centr'a eben'ej'o ar'o da mal'kutim'aspekt'a'j person'o'j kegl'o'lud'ad'is. Ili vestiĝ'is en kurioz'a pas'int'epok'a mod'o. Iu'j sur'port'is mal'long'a'j'n Renesanc'stil'a'j'n jak'o'j'n; ali'a'j prefer'is sen'manik'a'j'n jak'o'j'n kaj kun'port'is long'a'j'n tranĉ'il'o'j'n en si'a'j zon'o'j; preskaŭ ĉiu'j el'montr'is ampleks'a'j'n ĝis'genu'a'j'n pantalon'o'j'n, konform'e al la jam anonc'it'a mod'o de la gvid'ant'o.
Strang'a'j est'is ankaŭ la mien'o'j. Unu hav'is grand'a'n kap'o'n, larĝ'a'n vizaĝ'o'n kaj et'a'j'n pork'a'j'n okul'o'j'n. Ali'a vizaĝ'o ŝajn'is konsist'i en'tut'e el naz'o kaj kron'iĝ'is per blank'a suker'blok'simil'a ĉapel'o ornam'it'a de et'a ruĝ'a kok'vost'o. Ĉiu'j sur'port'is barb'o'j'n mal'sam'form'a'j'n kaj -kolor'a'j'n.
Unu el tiu'j ŝajn'is est'i la estr'o. Dik'a, mal'jun'a sinjor'o kun veter'bat'it'a vizaĝ'o, li sur'port'is laĉ'it'a'n jak'o'n, larĝ'a'n zon'o'n kun mal'long'a kurb'iĝ'int'a glav'o, alt'a'n kron'hav'a'n ĉapel'o'n kun plum'o, ruĝ'a'j'n ŝtrump'o'j'n kaj alt'kalkan'um'a'j'n ŝu'o'j'n ornam'it'a'j'n de kokard'o'j.[pg 007] La tut'a lud'ant'ar'o memor'ig'is Rip'o'n pri la figur'o'j aper'ant'a'j en mal'nov'a Flandr'a pentr'aĵ'o pend'ant'a en la salon'o de Pastor'o Van-Ŝajko, la vilaĝ'a preĝ'ej'estr'o, kun'port'it'a el Nederlando epok'e de la koloni'ad'o.
La plej strang'a aspekt'o de la afer'o, laŭ Rip'o, est'is tio ke, kvankam la lud'ant'o'j ver'ŝajn'e distr'iĝ'is, ili el'montr'is la plej serioz'a'j'n mien'o'j'n kaj est'ig'is la plej mister'a'n silent'o'n, far'iĝ'ant'e la plej mal'feliĉ'a fest'ant'ar'o kiu'n li iam vid'is. Inter'romp'is la silent'o'n de la okaz'aĵ'o neni'o krom la bru'o de la kugl'o'j kiu'j, rul'iĝ'ant'e, eĥ'is laŭ'mont'ar'e kiel muĝ'ant'a'j tondrojkrakoj.
Kiam Rip'o kaj li'a kun'ir'ant'o ating'is ili'n, subit'e tiu'j ĉes'is lud'i kaj fiks'rigard'is la nov'al'ven'int'o'j'n kun tiel statu'manier'a sen'mov'iĝ'o kaj tiel strang'a'j, krud'a'j, sen'entuziasm'a'j mien'o'j ke la kor'o de Rip'o ŝancel'iĝ'is en li'a brust'o kaj li'a'j genu'o'j inter'martel'iĝ'is. Li'a kun'ul'o nun mal'plen'ig'is la barel'et'o'n je ties en'hav'aĵ'o, el'verŝ'ant'e tiu'n en grand'a'j'n flakon'o'j'n kaj indik'ant'e per'gest'e ke Rip'o ili'n dis'don'u al la lud'ant'ar'o. Tem'ant'e kaj trem'ant'e, li obe'is. Tiu'j trink'is la alkohol'aĵ'o'n en nepr'a silent'o, tiam re'aktiv'ig'is si'a'n lud'ad'o'n.
Iom'post'iom'e mal'pli'grand'iĝ'is la mir'o kaj anksi'ec'o de Rip'o. Li eĉ kuraĝ'is, kiam neni'u li'n rigard'is, gust'um'i la trink'aĵ'o'n kiu, li ek'konsci'is, hav'is preskaŭ la sam'a'n sapor'o'n kiel bon'kvalit'a Holando-Ĝin'o. Li est'is de'nask'a soif'ul'o kaj baldaŭ ne rezist'is al la tent'o de'nov'e trink'i. Unu ĉerp'o invit'is ceter'a'n kaj li ripet'is tiel oft'e si'a'j'n vizit'o'j'n al la flakon'o ke temp'o'fin'e li'a'j sens'o'j super'fort'iĝ'is, li'a'j okul'o'j naĝ'um'is en la kap'o kiu grad'o'n post grad'o antaŭ'e'n'klin'iĝ'is ĝis kiam fin'fin'e li profund'e ek'dorm'is.
Vek'iĝ'int'e, li konsci'is situ'i sur la sam'a verd'a alt'aĵ'o de kie li unu'a'foj'e ek'vid'is la mal'jun'ul'o'n supr'e'n'grimp'ad'i el la valet'o. Li frot'is la okul'o'j'n: maten'a sun'o bril'is; la bird'o'j salt'et'is kaj kvivitis; agl'o rad'flug'is supr'e, al'front'ant'e pur'a'n mont'o'zefir'o'n. "Cert'e," pens'is Rip'o, "mi ne dorm'is ĉi-tie la tut'a'n nokt'o'n!" Li ek'memor'is la antaŭ'dorm'a'j'n okaz'int'aĵ'o'j'n: la strang'ul'o'n kun la alkohol'aĵ'barel'et'o; la mont'o'ravin'o'n; la sovaĝ'a'n re'tir'iĝ'ej'o'n inter la rok'o'j; la ve'aspekt'a'n kugl'o'lud'ant'ar'o'n; la flakon'o'n. "Ho, tiu flakon'o! Tiu abomen'a flakon'o!" pens'is Rip'o. "Kiu'n sen'kulp'ig'aĵ'o'n mi rakont'u al Sinjor'in'o Van-Vinklo?"
Li ĉirkaŭ'rigard'is, serĉ'ant'e si'a'n paf'il'o'n, sed anstataŭ pur'a, bon'ole'it'a bird'o'fusil'o li trov'is mal'nov'a'n musk'et'aĉ'o'n li'n apud'kuŝ'ant'a'n: rust'o'tavol'o kovr'is ĝi'a'n paf'tub'o'n, ĝi'a serur'o for'fal'is, ĝi'a'n fust'o'n verm'o'j el'manĝ'is. Li nun suspekt'is ke la serioz'mien'a'j fest'int'o'j de la mont'ar'o li'n pri'ŝerc'is kaj, doz'int'e al li fort'a'n alkohol'aĵ'o'n, for'ŝtel'is li'a'n paf'il'o'n. Al'don'e, Lup'o mal'aper'is sed ebl'as ke ĝi for'vag'is ĉas'ant'e sciur'o'n aŭ perdrik'o'n. Li fajf'vok'is la hund'o'n kaj kri'eg'is ĝi'a'n nom'o'n, sed la entrepren'o en'tut'e sen'rezult'iĝ'is. La eĥ'o'j re'son'ig'is li'a'j'n fajf'o'j'n kaj kri'eg'o'j'n sed al'ven'is neni'a hund'o.
[pg 008]Li elekt'is re'vizit'i la scen'ej'o'n de la pas'int'vesper'a kapriol'ad'o, kaj renkont'ont'e tie rest'int'a'n distr'iĝ'int'o'n, inform'iĝ'i ĉe tiu pri si'a'j paf'il'o kaj hund'o. Ek'star'iĝ'int'e por sur'voj'iĝ'i, li sent'is rigid'o'n en la artik'o'j kaj mal'facil'ec'o'n en si'a ir'kapabl'o. "Ĉi-tiu'j mont'ar'a'j lit'o'j ne konven'as al mi," pens'is Rip'o, "kaj se tiu lud'aventur'o spert'ig'os al mi reŭmat'ism'o'n, Sinjor'in'o Van-Vinklo mi'n pag'ig'os alt'prez'e."
Iom mal'facil'e li ating'is la valet'o'n kaj trov'is la ravin'o'n laŭ kiu li kaj li'a kun'ul'o supr'e'n'grimp'is la antaŭ'a'n vesper'o'n. Surpriz'eg'e, mont'a roj'o nun flu'is ŝaŭm'e mal'supr'e'n laŭ la ravin'o, salt'ant'e de rok'o al rok'o, plen'ig'ant'e la valet'o'n je babil'um'a'j murmur'ad'o'j. Li sukces'is tamen supr'e'n'grimp'aĉ'i laŭ ties bord'o'j, antaŭ'e'n'pen'ig'ant'e tra dens'aĵ'o'j de betul'o, sasafras'o kaj hamamelid'o, foj'e stumbl'ant'e aŭ implik'iĝ'ant'e en la sovaĝ'a'j vit'o'j spiral'ig'int'a'j si'a'j'n bukl'o'j'n aŭ ĉir'o'j'n de arb'o al arb'o kaj etend'int'a'j kvazaŭ'a'n kapt'o'ret'o'n laŭ li'a ir'voj'o.
Temp'o'fin'e li ating'is la lok'o'n kie antaŭ'e la ravin'o en'ir'is la klif'o'j'n en la direkt'o al la amfiteatr'o sed rest'is tie neni'a'j indik'aĵ'o'j pri tia mal'ferm'aĵ'o. La rok'o'j est'ig'is alt'a'n ne'penetr'ebl'a'n mur'o'n super kiu la kaskad'o al'ven'is fal'ant'e en tavol'o da plum'a ŝaŭm'o, traf'ant'e mal'supr'e larĝ'a'n profund'a'n basen'o'n nigr'ig'it'a'n per la ombr'o'j de la ĉirkaŭ'ant'a arb'ar'o. Ĉi-tie tial neces'is ke Rip'o halt'u. De'nov'e li al'vok'is voĉ'e kaj fajf'e si'a'n hund'o'n. Respond'is al li nur la grak'ad'o de ar'o da sen'okup'a'j korv'o'j, distr'iĝ'ant'e alt'e en la aer'o super sek'a arb'o apud'star'ant'a sun'a'n klif'eg'rand'o'n kaj kiu'j, sekur'a'j en si'a alt'ej'o, ŝajn'is mal'supr'e'n'rigard'i kaj pri'mok'i la konfuz'o'n de la mal'bon'ŝanc'a vir'o.
Kio'n far'i? La maten'o for'pas'ad'is kaj Rip'o eg'e mal'sat'is ĉar mank'is al li iu ajn maten'manĝ'o. Li mal'ĝoj'iĝ'is pro la perd'o de hund'o kaj paf'il'o. Li tim'eg'is renkont'i si'a'n edz'in'o'n. Sed ne dec'as ke hom'o mal'sat'mort'u en la mont'ar'o. Li sku'is la kap'o'n, sur'ŝultr'ig'is la rust'a'n arm'il'o'n kaj, kor'sufer'ant'e pro ĝen'o kaj anksi'ec'o, ek'hejm'e'n'ir'is.
Dum li al'proksim'iĝ'is la vilaĝ'o'n li renkont'is plur'a'j'n hom'o'j'n sed re'kon'is neni'a'j'n. Tio li'n surpriz'is ĉar li opini'is kon'i ĉiu'j'n tiu'region'an'o'j'n. Ceter'e, ili vestiĝ'is mal'sam'mod'e kiel li'a kutim'o. Ĉiu'j li'n fiks'rigard'is reciprok'e surpriz'it'e kaj sen'escept'e frot'is la menton'o'n li'n ek'vid'int'e. La konstant'a ripet'ad'o de la gest'o instig'is Rip'o'n sen'atent'e ĝi'n imit'i, post kio li ek'konsci'is, mir'ind'eg'e, ke li'a barb'o aktual'e pli'long'iĝ'is je unu pied'o.
Nun li jam en'ir'is la antaŭ'kvartal'o'j'n de la vilaĝ'o. Ar'o da strang'a'j ge'knab'o'j li'n post'kur'is, kri'eg'ant'e pri'mok'ant'e, indik'ant'e per'fingr'e li'a'n griz'a'n barb'o'n. Al'don'e la hund'o'j, neniu'n el kiu'j li ident'ig'is kiel antaŭ'a'n kon'at'aĵ'o'n, post'boj'is li'n dum li preter'pas'is. La vilaĝ'o mem ŝanĝ'iĝ'int'is. Ĝi est'is pli grand'a kaj pli dens'e en'loĝ'at'a. Aper'is loĝ'dom'vic'o'j kiu'j'n li neniam antaŭ'e vid'is. Mal'aper'int'is ali'a'j dom'o'j kiu'j'n antaŭ'e li frekvent'is. Super la pord'o'j est'is skrib'it'a'j strang'a'j nom'o'j. Ĉe la fenestr'o'j el'montr'iĝ'is strang'a'j vizaĝ'o'j. Ĉio strang'is.
[pg 009]Si'a'n mens'o'n li nun mal'fid'is. Li komenc'is dub'i ĉu li kaj la ĉirkaŭ'ant'a mond'o ne est'as sorĉ'it'a'j. Cert'e tiu-ĉi est'as li'a de'nask'a vilaĝ'o kiu'n li for'las'is nur hieraŭ. Jen el'star'as Katskila Mont'ar'o. Jen mez'distanc'e preter'flu'as la arĝent'a Hudson'o. Jen situ'as ĉiu mont'et'o, ĉiu valet'o preciz'e sam'e kiel ĉiam antaŭ'e. Rip'o eg'e perpleks'iĝ'is. "Tiu hieraŭ'vesper'a flakon'o," li pens'is, "mal'feliĉ'e konfuz'is mi'a'n kompat'ind'a'n kap'o'n!"
Nur iom mal'facil'e li trov'is la voj'o'n al'ir'ant'a'n li'a'n propr'a'n dom'o'n kiu'n li al'proksim'iĝ'is kun silent'a mir'o, atend'ant'e ĉiu'n moment'o'n aŭd'i la strid'a'n voĉ'o'n de Sinjor'in'o Van-Vinklo. Li ek'konsci'is ke la dom'o eg'e mal'kompon'iĝ'is: la tegment'o en'fal'is; la fenestr'o'j dis'iĝ'is; la pord'o'j dis'ĉarnir'iĝ'is. Du'on'grad'e mal'sat'mort'int'a hund'o aspekt'ant'a iom kiel Lup'o kaŭr'aĉ'is proksim'e al ĝi. Rip'o al'vok'is la best'o'n laŭ'nom'e, sed tiu knar'is, vid'ig'is la dent'o'j'n kaj for'ir'is. Efektiv'e tio est'is mal'afabl'eg'a ofend'o. "Eĉ mi'a hund'o," suspir'is la mal'bon'ŝanc'a Rip'o, "mi'n forges'is!"
Li en'ir'is la dom'o'n, kiu'n, ver'dir'e, Sinjor'in'o Van-Vinklo ĉiam antaŭ'e en'bon'ord'ig'is. Ĝi est'is mal'plen'a, mizer'a, ver'ŝajn'e for'las'it'a. Tiu dezert'ec'o venk'is ĉiu'j'n ge'edz'a'j'n tim'o'j'n li'a'j'n. Laŭt'e li al'vok'is si'a'j'n edz'in'o'n kaj infan'o'j'n. Dum'moment'e li'a voĉ'o son'ig'is la sol'ec'a'j'n ĉambr'o'j'n. Tiam de'nov'e ĉio silent'is.
Hast'e li el'ir'is la dom'o'n kaj eg'e rapid'e sur'voj'iĝ'is en la direkt'o al si'a antaŭ'a distr'iĝ'ej'o, la vilaĝ'a gast'ej'o. Ankaŭ tiu mal'est'is. Anstataŭ'is ĝi'n dis'fal'em'a lign'a konstru'aĵ'eg'o kun gap'ant'a'j fenestr'eg'o'j el kiu'j kelk'a'j est'is romp'it'a'j kaj ripar'it'a'j per mal'nov'a'j ĉapel'o'j kaj sub'jup'o'j. Super la pord'o est'is pentr'it'a'j la vort'o'j: "Uni'o-Hotel'o, de Jonatono Dolitlo". Anstataŭ la arb'eg'o antaŭ'e ombr'ad'int'a la antikv'a'n trankvil'a'n Nederland'an gast'ej'et'o'n nun el'star'is tie alt'a nud'a stang'o supr'e'kron'it'a de iu simil'ant'a ruĝ'a'n dorm'ĉap'o'n kaj mal'supr'e'n'pend'ant'e de kiu flirt'ad'is flag'o sur kiu est'is desegn'it'a mal'kutim'a kun'ig'aĵ'o da stel'o'j kaj stri'o'j. Tio ĉio strang'is kaj mal'kompren'ebl'is.
Sur la sign'o tamen li re'kon'is la ruben'ruĝ'a'n vizaĝ'o'n de Reĝ'o Georg'o sub kiu li tiel oft'e antaŭ'e fum'is trankvil'ig'a'n pip'o'n. Sed eĉ tiu-ĉi kurioz'e metamorfoz'iĝ'int'is. La ruĝ'a'n mantel'o'n anstataŭ'is blu- kaj ĉam'kolor'aĵ'o. Ne sceptr'o'n sed glav'o'n re'ten'is la man'o. Dekliv'angul'a'n ĉapel'o'n port'is la kap'o. Sub'e, pentr'it'e en grand'a'j liter'o'j, aper'is la nom'o: General'o Vaŝington'o.
Laŭ'kutim'e ĉirkaŭ la pord'o hom'amas'o kun'prem'iĝ'is sed Rip'o re'kon'is neni'a'n vizaĝ'o'n. Ŝajn'e la karakter'o mem de la hom'o'j ŝanĝ'iĝ'is. Ĝi hav'is aktiv'a'n, okup'at'a'n, disput'em'a'n kvalit'o'n anstataŭ la kutim'a'j flegm'o kaj dorm'em'a trankvil'o. Van'e li serĉ'is la saĝ'a'n Nikolaon Vederon, kun li'a larĝ'a vizaĝ'o, du'obl'a menton'o kaj bel'a long'a pip'o, el'ig'ant'a'n ne sen'cel'a'j'n diskurs'o'j'n sed tabak'a'j'n fum'nub'o'j'n. Van'e li serĉ'is Van-Bumelon, la lern'ej'estr'o'n, dis'e inform'ant'a'n pri la en'hav'aĵ'o de mal'nov'eg'a ĵurnal'o. Anstataŭ'e mal'dik'a galulo, kun poŝ'o'j plen'ig'it'a'j je flug'foli'o'j, bombast'ad'is fervor'e pri civit'an'rajt'o'j, elekt'o'j, kongres'an'o'j, liber'ec'o, Bunker-Mont'et'o, hero'o'j de sep'dek ses kaj ali'a'j vort'o'j[pg 010] kiu'j konsist'ig'is por la mistifik'it'a Sinjor'o Van-Vinklo nepr'e Babel'an ĵargon'o'n.
La aspekt'o de Rip'o, kun li'a long'a griz'ig'it'a barb'o, li'a rust'a paf'il'o, li'a krud'a vest'aĵ'ar'o kaj la arme'o da vir'in'o'j kaj infan'o'j li'n post'sekv'ant'a'j ĉe'kalkan'e baldaŭ atent'ig'is la tavern'a'j'n politik'ist'o'j'n. Ili ĉirkaŭ'amas'iĝ'is li'n, okul'kontrol'ant'e li'n eg'e sci'vol'em'e de kap'o al pied'o. La orator'o al'ven'is li'n hast'a'cel'e kaj, iom li'n apart'ig'ant'e, demand'is "por kiu parti'o li vot'is?" Rip'o li'n fiks'rigard'is kun sen'pens'a stult'ec'o. Ali'a mal'alt'a sed aktiv'a ul'et'o al'tir'is li'a'n brak'o'n kaj lev'iĝ'int'e pied'pint'e'n, demand'is apud'orel'e "ĉu li est'as Federal'ist'o aŭ Demokrat'o?" Sam'e kiel antaŭ'e Rip'o ne sukces'is kompren'i la demand'o'n. Sci'ŝajn'a si'n'admir'a mal'jun'ul'o, sur'port'ant'e dekliv'angul'a'n ĉapel'o'n, mal'ferm'is voj'o'n tra la hom'amas'o, dum la tra'pas'ad'o per'kubut'e situ'ig'ant'e apart'a'j'n hom'o'j'n dekstr'a- kaj mal'dekstr'a'flank'e'n. Si'n ek'star'ig'int'e antaŭ Van-Vinklo, ark'ig'int'e unu brak'o'n, ripoz'ig'int'e la ali'a'n sur si'a'n lam'baston'o'n, sam'temp'e dum li'a'j akr'avid'a'j okul'o'j kaj akr'angul'a ĉapel'o kvazaŭ penetr'is la anim'o'n mem de la re'ven'int'o, li demand'is grav'ton'e "kio li'n al'ven'ig'is al la elekt'o kun'port'ant'a'n paf'il'o'n sur'ŝultr'e kaj post'sekv'at'a'n de kanajl'ar'o kaj ĉu li cel'as est'ig'i tumult'o'n en la urb'o?"
"Ho, ve! Sinjor'o'j," lament'is Rip'o, iom konstern'it'e, "mi est'as simpl'a pac'em'a vir'o, de'nask'a ĉi-lok'an'o, lojal'a serv'ant'o de la reĝ'o, Di'o ben'u li'n!"
La ĉirkaŭ'ant'o'j el'ig'is ĝeneral'a'n kri'eg'o'n. "Lojal'ist'o! Lojal'ist'o! Spion'o! Rifuĝ'int'o! For'ig'u li'n! Li hast'e for'ir'u!" Nur eg'e mal'facil'e la si'n'admir'ant'o sur'port'ant'a la oblikv'angul'a'n ĉapel'o'n re'pac'ig'is la spekt'ant'ar'o'n kaj, dek'obl'e pli'solen'ig'int'e la frunt'o, de'nov'e demand'is al la ne'kon'at'a kulp'int'o kial li tie'n al'ven'is kaj kiu'n li serĉ'as? La kompat'ind'ul'o deklar'is humil'e ke li nepr'e ne cel'as est'ig'i mal'bon'o'n, al'ven'int'e nur serĉ'e de kelk'a'j najbar'o'j antaŭ'e frekvent'int'a'j la tavern'o'n.
"Nu, kiu'j ili est'as? Ili'n nom'u."
Rip'o pens'eg'is moment'o'n, tiam demand'is: "Kie est'as Nikolao Vedero?"
Est'iĝ'is iom'temp'a silent'o. Tiam mal'jun'ul'o respond'is en mal'pez'a fajf'son'a voĉ'o. "Nikolao Vedero! Nu, li jam mort'is kaj for'pas'is antaŭ dek ok jar'o'j! Antaŭ'e en la preĝ'ej'a tomb'o vid'iĝ'is lign'a tomb'o'sign'aĵ'o inform'ant'a pri li sed post'e ankaŭ tiu putr'is kaj for'ir'is."
"Kie est'as Brom'o Duĉero?"
"Ho, li soldat'iĝ'is komenc'e de la milit'o. Iu'j dir'as ke li mort'is okaz'e de la atak'o ĉe Ŝton'a-Kab'o. Ali'a'j dir'as ke li dron'is dum tempest'o ek'est'iĝ'int'a ĉe'baz'e de Antonio-Naz'o. Mi ne sci'as. Li neniam re'ven'is."
[pg 011]"Kie est'as Van-Bumelo, la lern'ej'estr'o?"
"Ankaŭ li soldat'iĝ'is, general'iĝ'is grand'honor'e, kaj nun posten'ul'as en Kongres'o."
La kor'o de Rip'o mort'um'is kiam li pri'aŭd'is la mal'feliĉ'ig'a'j'n ŝanĝ'o'j'n okaz'int'a'j'n en li'a hejm'vilaĝ'o kaj ĉe li'a'j hejm'amik'o'j. Li sent'is si'n sol'a en la mond'o. Ankaŭ li'n mistifik'is ĉiu respond'o ĉar tem'is pri grand'eg'a'j temp'o'tru'o'j kaj mal'kompren'ebl'a'j afer'o'j: milit'o, kongres'o, Ŝton'a Kab'o. Mank'is al li sufiĉ'e da kuraĝ'o por demand'i inform'o'j'n pri ceter'a'j amik'o'j kaj mal'esper'e li kri'eg'is: "Ĉu neni'u kon'as Rip'o'n Van-Vinklon?"
"Ho, Rip'o Van-Vinklo!" ek'kri'is du-tri hom'o'j. "Ho, cert'e! Jen situ'as Rip'o Van-Vinklo tie for, si'n apog'ant'e kontraŭ'arb'e'n."
Rip'o rigard'is kaj vid'is akurat'a'n du'obl'aĵ'o'n de si en la epok'o kiam li sur'grimp'is la mont'o'n: ver'ŝajn'e tiel pigr'a'n kaj cert'e tiel mal'bon'e vest'it'a'n. Nun la kompat'ind'ul'o en'tut'e konstern'iĝ'is. Li pri'dub'is si'a'n propr'a'n ident'ec'o'n: ĉu li est'as si mem, ĉu li est'as ali'ul'o? Mez'e de tiu konstern'iĝ'o la dekliv'angul-ĉapel'ul'o demand'is kiu li est'as kaj kio est'as li'a nom'o?
"Di'o sci'as!" li ek'kri'is, sen daŭr'a pens'kapabl'o. "Mi ne est'as mi. Mi est'as iu ali'a. Jen mi est'as tie for. Ne, tiu for'ul'o est'as ali'a hom'o star'ant'a en mi'a'j ŝu'o'j. Hieraŭ'vesper'e mi est'is mi, sed mi ek'dorm'is sur'mont'e kaj oni ŝanĝ'is mi'a'n paf'il'o'n kaj ĉio ŝanĝ'iĝ'is kaj mi ŝanĝ'iĝ'is kaj nun mi ne plu sci'as kiel mi nom'iĝ'u nek kiu mi est'u!
La apud'star'ant'o'j nun komenc'is si'n rigard'u unu la ali'a'n, kap'jes'i, palpebr'um'i grav'mien'e, bat'et'i la fingr'o'j'n kontraŭ'frunt'e'n. Oni propon'is flustr'a'voĉ'e sekur'ig'i la paf'il'o'n cel'e al mal'help'i la mal'jun'ul'o'n si'n mal'bon'fart'ig'i. Aŭd'int'e tiu'n propon'o'n la si'n'admir'ant'o sur'port'ant'a la sen'simetri'a'n ĉapel'o'n iom hast'e re'tir'iĝ'is.
En tiu grav'a moment'o freŝ'vizaĝ'a bel'form'a vir'in'o si'n antaŭ'e'n'ŝov'um'is tra la hom'amas'o, cel'ant'e ek'vid'i la griz'barb'a'n vir'o'n. Ŝi port'is en la brak'o'j dik'et'a'n infan'o'n kiu, ek'tim'int'e pro la aĉ'a aspekt'o de la griz'barb'ul'o, ek'plor'eg'is. "Silent'u, Rip'o!" ŝi kri'ordon'is. "Silent'o'n, mi pet'as, stult'ul'et'o! La mal'jun'ul'o ne vi'n difekt'os." La nom'o de la infan'o, la manier'o de ties patr'in'o, la ton'o de ŝi'a voĉ'o, ĉio aktiv'ig'is en li'a mens'o si'n'sekv'o'n da memor'aĵ'o'j. "Kio est'as vi'a nom'o, estim'at'a bon'vir'in'o?" li pet'is.
"Ĝudito Gardenjero."
"Kaj la nom'o de vi'a patr'o, kio ĝi est'is?"
"Ho, la kompat'ind'ul'o! Rip'o Van-Vinklo li nom'iĝ'is sed jam for'pas'is du'dek jar'o'j ek'de kiam li for'las'is ni'a'n hejm'o'n kun si'a paf'il'o kaj neniam post'e re'aŭd'ig'is nov'aĵ'o'j'n pri si.[pg 012] Li'a hund'o hejm'e'n're'ven'is sen li. Ĉu li si'n mort'paf'is, ĉu Indi'an'o'j li'n for'kapt'is, pri tio neni'u cert'as. Mi est'is tiam nur knab'in'et'o."
Rest'is al Rip'o nur unu plu'a demand'o por star'ig'i, sed li star'ig'is ĝi'n kun hezit'a voĉ'o.
"Kie est'as vi'a patr'in'o?"
"Ho, ŝi mort'is antaŭ nur mal'long'a temp'o, romp'int'e sang'o'angi'o'n okaz'e de kverel'o kun Nov-Angli'a kolport'ist'o."
Almenaŭ tiu inform'er'o sent'ig'is al Rip'o iom da konsol'o. La honest'o vir'o ne plu kapabl'is si'n re'ten'i. Li ĉirkaŭ'brak'is kapt'o'mod'e si'a'n fil'in'o'n kaj ŝi'a'n infan'o'n. "Mi est'as vi'a patr'o!" li ek'kri'is. "Antaŭ'e Rip'o Van-Vinklo la jun'a! Hodiaŭ Rip'o Van-Vinklo la mal'jun'a! Ĉu neni'u re'kon'as la kompat'ind'a'n Rip'o'n Van-Vinklon?"
Ĉiu'j star'ad'is mir'ig'it'e, ĝis kiam mal'jun'ul'in'o, el'ir'ant'e ŝancel'paŝ'e la amas'o'n, met'is la man'o'n sur'frunt'e'n kaj dum'moment'e okul'kontrol'ant'e sub ĝi la vizaĝ'o'n de Rip'o, proklam'is: "Cert'eg'e! Rip'o Vin-Vinklo li est'as! Rip'o mem! Bon'a'n hejm'e'n're'ven'o'n, long'temp'a najbar'o! Nu, kie vi pas'ig'is tiu'j'n du'dek long'a'j'n jar'o'j'n?"
Si'a'n aventur'o'n Rip'o rapid'e rakont'is ĉar la du'dek jar'o'j'n li pas'ig'is sam'e kiel unu nokt'o'n. La najbar'o'j fiks'rigard'is, aŭskult'ant'e la rakont'o'n. Iu'j palpebr'um'is unu al la ali'a kaj en'vang'e'n'ig'is la lang'o'n. La si'n admir'ant'o kun la dekliv'angul'a ĉapel'o, al're'ven'int'e la scen'ej'o'n nur fin'e de ĉiu danĝer'o, mal'gaj'ig'is la buŝ'o'n kaj ŝancel'is la kap'o'n, respond'e al kio okaz'is ĝeneral'a kap'ŝancel'iĝ'o tra la tut'a kun'ven'int'ar'o.
Tiu'j kun'konsent'is tamen ag'i laŭ la opini'o de Petro Vanderdonko kiu'n ili vid'is ĵus tiam antaŭ'e'n'ven'i mal'rapid'e laŭ la voj'o. Li est'is post'e'ul'o de la sam'nom'a histori'ist'o kiu verk'is unu el la plej fru'a'j raport'o'j pri la provinc'o. Petro, la plej aĝ'a loĝ'ant'o de la vilaĝ'o, est'is bon'e inform'it'a pri ĉiu'j mir'ind'a'j okaz'int'aĵ'o'j kaj tradici'o'j de la region'o. Tuj li memor'is Rip'o'n kaj konfirm'is en eg'e kontent'ig'a manier'o la raport'o'n de tiu. Li cert'ig'is al la vilaĝ'an'o'j tio'n ke, laŭ inform'o trans'don'it'a al li far'e de li'a histori'ist'a antaŭ'ul'o, ek'de ĉiam strang'a'j est'aĵ'o'j hant'is Katskilajn Mont'o'j'n. Ekzempl'e, la mult'fam'a Hendriko Hudson'o, unu'a mal'kovr'int'o de la river'o kaj la region'o, rendevu'as en tiu lok'o ĉiu'j'n du'dek jar'o'j'n kun la ŝip'an'ar'o de Du'on-Lun'o, tiel sukces'ant'e re'vizit'i la ag'ad'ej'o'n de si'a antaŭ'a entrepren'ad'o kaj pri'zorg'i la river'o'n kaj la urb'o'n port'ant'a'j'n li'a'n nom'o'n. Al'don'ekzempl'e, la patr'o de Petro vid'is ili'n foj'e, vest'it'a'j'n laŭ antikv'a Nederlanda mod'o kaj lud'kugl'ant'a'j'n en la mont'o'val'et'o. Petro aŭd'is propr'a'person'e iu'n somer'a'n post'tag'mez'o'n ili'a'j'n for'a'j'n tondr'o'krak'son'a'j'n kugl'o'pilk'o'j'n.
Por mal'long'ig'i long'a'n histori'o'n, la kun'iĝ'int'ar'o dis'kun'iĝ'is, prefer'ant'e okup'iĝ'i de'nov'e pri la pli grav'a'j afer'o'j de la elekt'o. La fil'in'o de Rip'o li'n hejm'e'n'konduk'is ĉe si. Ŝi[pg 013] pri'dispon'is komfort'a'n bon'mebl'it'a'n dom'et'o'n kaj dik'a'n gaj'a'n kultiv'ist'a'n edz'o'n kiu'n Rip'o re'kon'is kiel unu el la bub'o'j antaŭ'e sur'grimp'ad'int'a'j li'a'n dors'o'n. Rilat'e al la fil'o kaj hered'ont'o de Rip'o, kiu est'is la du'obl'ul'o de la patr'o kaj kiu vid'iĝ'is antaŭ'e si'n apog'ant'e kontraŭ'arb'e'n, tiu dung'iĝ'is kiel labor'ist'o sur la famili'a bien'o. Li el'montr'is tamen hered'a'n prefer'o'n okup'iĝ'i pri ĉio ajn krom si'a'j propr'a'bien'a'j dev'o'j.
Rip'o nun re'aktiv'ig'is si'a'j'n antaŭ'a'j'n promen'ad'o'j'n kaj kutim'o'j'n. Baldaŭ li re'renkont'is mult'a'j'n antaŭ'a'j'n kun'ul'o'j'n, kvankam ili iom'eg'e sufer'is pro uz'difekt'ad'o kaj temp'o'erod'ad'o, kaj li komenc'is prefer'i amik'iĝ'i kun la nov'eminent'iĝ'ant'a generaci'o ĉe kiu li baldaŭ si'n eg'e estim'ig'is.
Hav'ant'e neni'o'n far'ot'a'n ĉe'hejm'e, ating'int'e tiu'n feliĉ'a'n aĝ'o'n kiam vir'o rajt'as sen'okup'iĝ'i sen'riproĉ'e, li re'pren'is de'nov'e si'a'n sur'benk'a'n sid'lok'o'n ĉe la gast'ej'a pord'o kaj eminent'iĝ'is kiel unu el la patriark'o'j de la vilaĝ'o kaj kronik'ist'o'j pri la for'pas'int'a'j "antaŭ'milit'a'j" jar'o'j. Neces'is al li iom da temp'o antaŭ ol pov'i si'n ĝis'dat'ig'i pri aktual'a'j klaĉ'aĵ'o'j aŭ ek'kompren'i la strang'a'j'n event'o'j'n okaz'int'a'j'n dum li'a dorm'ad'o: ekzempl'e, tio'n ke okaz'is sen'de'pend'ec'a milit'o; ke la land'o mal'jung'iĝ'is dis'de mal'nov'a Angli'o; ke, anstataŭ est'i serv'ant'o de Li'a Reĝ'a Moŝt'o Georg'o la Tri'a li nun est'is liber'a civit'an'o de Unu'iĝ'int'a'j Ŝtat'o'j.
Efektiv'e, Rip'o neniel est'is politik'ist'o. Ŝtat'a'j kaj imperi'a'j ŝanĝ'o'j neniel li'n afekci'is. Rest'is tamen unu speci'o de despot'ism'o sub kiu li long'e sufer'is: vir'in'jup'a reg'ad'o. Feliĉ'e, tio nun fin'iĝ'is. Li for'ig'is la kol'o'n el la jug'o de la ge'edz'a viv'o. Li rajt'is for'las'i kaj re'ven'i la hejm'o'n laŭ'vol'e sen tim'i la tiran'ec'o'n de Sinjor'in'o Van-Vinklo. Tamen kiam ajn oni menci'is ŝi'a'n nom'o'n, li ŝancel'is la kap'o'n, lev'is la ŝultr'o'j'n, rigard'is ĉiel'direkt'e'n: kondut'o kiu interpret'ebl'is kiel aŭ rezignaci'o pri li'a sort'o aŭ ĝoj'o pri li'a sav'o.
Li kutim'is rakont'i si'a'n histori'o'n al ĉiu fremd'ul'o al'ven'int'a la gast'ej'o'n de S-ro Dolitlo. Komenc'a'etap'e, laŭ oni'a observ'o, li iom ŝanĝ'is divers'a'j'n detal'o'j'n okaz'e de ĉiu nov'a rakont'ad'o, pro tio sen'dub'e ke li nur tre last'a'temp'e vek'iĝ'is. Fin'fin'e tamen la event'o konkret'iĝ'is en la rakont'o'n kiu'n mi ĵus raport'is kaj ĉiu'j vir'o'j, vir'in'o'j kaj infan'o'j de la region'o ĝi'n parker'ig'is. Iu'j ĉiam pretend'is dub'i ties ver'o'n, deklar'ant'e ke Rip'o frenez'iĝ'is kaj ke raport'ant'e pri la afer'o li ĉiam mal'konstant'as. La mal'jun'a'j Nederlandaj loĝ'ant'o'j tamen, preskaŭ sen'escept'e, bon'vol'is ĝi'n kred'i. Eĉ hodiaŭ, kiam ajn ili aŭd'as somer'post'tag'mez'a'n fulm'o'tondr'o'n en Katskilaj Mont'o'j, ili dir'as ke Hendriko Hudson'o kaj li'a ŝip'an'ar'o lud'kugl'as. Komun'a dezir'o de ĉiu'j vir'in'reg'at'a'j edz'o'j de la region'o est'as, kiam la viv'o tro monoton'iĝ'as, ek'pov'i trink'i trankvil'ig'a'n ĉerp'o'n el la flakon'o de Rip'o Van-Vinklo.
Estim'at'a kaj Kar'a Leg'ant'o! Ĉu iam perfid'a mal'san'o vi'n embusk'is mez'e de agrabl'a ekskurs'o? Ĉu ĝi stumbl'ig'is vi'a'j'n kalkan'o'j'n kaj izol'ig'is vi'n en la sol'ec'o de gast'ej'a ĉambr'o, nombr'ant'a'n la lac'ig'a'j'n hor'o'j'n dum tiu'j preter'pas'is? Se jes, vi sci'pov'os mi'n kompat'i. Jen mi est'as, inter'romp'it'e dum la evolu'o de mi'a ekskurs'o sur la bel'a'j bord'o'j de Rejn'o-River'o kaj en'lit'ig'it'e pro mal'bon'fart'o en tiu-ĉi mal'nov'a land'lim'a urb'o Majenc'o. Mi el'ĉerp'is ĉiu'n distr'iĝ'rimed'o'n. Mi kon'as la voĉ'o'n de ĉiu horloĝ'o kiu anonc'as kaj la son'o'n de ĉiu sonor'il'o kiu sonor'as en la lok'o. Mi sci'as preciz'e en kiu sekund'o aŭskult'i la unu'a'n ek'bat'o'n de la Prus'a tambur'o kiu al'vok'as la garnizon'o'n al la parad'ej'o, aŭ je kiu hor'o atend'i la for'a'n muzik'o'n de la Aŭstria milit'band'o. Ĉiu'j tiu'j fin'est'iĝ'is lac'ig'a'j por mi. Eĉ la bon'e kon'at'a promen'paŝ'ar'o de mi'a kurac'ist'o dum li laŭ'ir'as mal'rapid'e la koridor'o'n, efektiv'ig'ant'e kurac'ad'o'n en la grinc'ad'o mem de si'a'j ŝu'o'j, ne plu est'ig'as plaĉ'a'n inter'romp'o'n al la monoton'ec'o de mi'a apartament'o.
Dum iom da temp'o mi entrepren'is ĉarm'i la lac'ig'a'j'n hor'o'j'n lern'ant'e la German'a'n lingv'o'n sub la estrad'o de Katarino, la bel'a fil'in'et'o de mi'a gast'ig'ant'o. Baldaŭ tamen mi konsci'is ke eĉ la German'a ne hav'as sufiĉ'a'n fort'o'n por kontent'ig'i mal'vigl'a'j'n orel'o'j'n kaj la konjug'ad'o de la verb'o ich liebe pov'us sen'potenc'iĝ'i, kiel ajn roz'kolor'a'j est'u la ĝi'n el'dir'ant'a'j lip'o'j.
Mi dezir'is leg'i sed mi'a mens'o mal'konsent'is koncentr'iĝ'i. Mi kontrol'is volum'o'n post volum'o sed ili'n for'ĵet'is kun mal'plezur'o. "Nu, tial," dir'is mi temp'o'fin'e, sen'esper'ig'it'e, "se mi ne kapabl'as leg'i libr'o'n, mi verk'u unu." Neniam ek'koncept'iĝ'is pli bon'ŝanc'a ide'o. Tuj ĝi hav'ig'is al mi okup'iĝ'o'n kaj distr'iĝ'o'n. Verk'i libr'o'n konsider'iĝ'is en mal'nov'a'j temp'o'j kiel labor'a kaj mal'facil'a entrepren'o, ĉar oni nom'is "verk'o" la plej sen'grav'ec'a'n el'pens'aĵ'aĉ'o'n kaj la mond'o parol'is kun mir'o kaj pietat'o pri "la labor'o de la saĝ'em'ul'o'j". Tiu'j'n afer'o'j'n oni pli bon'e kompren'as hodiaŭ.
Dank'e al la pli'bon'ig'o'j okaz'ig'it'a'j en ĉiu'j spec'o'j de fabrik'ad'o, la libr'o'far'a art'o jam si'n kon'ig'is eĉ en si'a'j plej mal'alt'nivel'a'j detal'et'o'j. Ĉiu est'as aŭtor'o. La sen'okup'ul'o'j skrib'aĉ'as foliant'o'j'n por pas'ig'i la temp'o'n. Jun'a'j ĝentleman'o'j ĵet'verk'as par'o'n da dozavoj dum la paŭz'interval'o'j de la sport'sezon'o. La jun'ul'in'o est'ig'as si'a'n volum'ar'o'n kun la sam'a facil'o kun kiu ŝi'a av'in'o fabrik'is ar'o'n da seĝ'mal'supr'aĵ'o'j.
Tial ankaŭ mi ek'sent'is la dezir'o'n verk'i libr'o'n kaj la leg'ont'o konsci'os facil'e ke kontent'ig'i la dezir'o'n ne est'is mal'facil'a afer'o. Mi serĉ'fos'is mi'a'n tek'o'n kaj serĉ'kontrol'is inter mi'a'j memor'aĵ'o'j tiu'j'n ŝveb'ant'a'j'n material'o'j'n kiu'j'n hom'o kutim'e kolekt'as vojaĝ'ant'e, kaj mi ili'n aranĝ'is en ĉi-tiu verk'et'o.
Ĉar mi konsci'as ke ni viv'as en rakont'dir'a kaj rakont'leg'a epok'o kaj ke la mond'o ŝat'as[pg 015] instru'iĝ'i per'e de apologi'o, mi kun'resum'as en kelk'a'j'n rakont'o'j'n la lecion'o'j'n kiu'j'n plaĉ'us al mi trans'don'i. Pov'as est'i ke ili ne hav'as distripovon, mal'sam'e kiel la rakont'o'j kiu'j'n raport'as mult'a'j el mi'a'j sam'epok'ul'o'j. Tamen mi alt'taks'as ili'n pro la solid'a moral'aĵ'o kiu'n en'hav'as ĉiu el ili. Ebl'as ke tio ne vid'ebl'as en la unu'a'j leg'moment'o'j sed la leg'ant'o cert'e konsci'os pri tio ili'n fin'leg'int'a. Mi prefer'as san'ig'i la mond'o'n per mild'a'j ali'ig'aĵ'o'j, ne per per'fort'a'j doz'o'j. Efektiv'e, neces'as ke la mal'san'ul'o neniam konsci'u pri tio ke li pren'as doz'o'n. Mi lern'is almenaŭ tio'n rezult'e de mi'a'j spert'o'j sub'man'e de la estim'at'a Hipokrat'o de Majenc'o.
Mi ne favor'as tial tiu'j'n nud'vizaĝ'a'j'n rakont'o'j'n port'ant'a'j'n si'a'j'n moral'aĵ'o'j'n sur'surfac'e, fiks'rigard'ant'a'j'n sen'per'e la vizaĝ'o'n de la leg'ant'o. Ili sufiĉ'as por for'turn'i la ofend'iĝ'em'a'n leg'ant'o'n. Tut'e kontraŭ'e, mi oft'e kaŝ'is mi'a'n moral'aĵ'o'n, kamufl'ant'e ĝi'n laŭ'ebl'e plej mult'e per suker'aĵ'o'j kaj spic'aĵ'o'j por ke, dum la ordinar'a leg'ant'o aŭskult'as kun mal'ferm'it'a buŝ'o fantom- aŭ am'rakont'o'n, li ricev'u en la gorĝ'o'n solid'a'n moral'ec'bolus'o'n tie'n ruz'en'ŝov'it'a'n sen iam konsci'i pri la ruz'o.
Pro tio ke la publik'o em'as sci'vol'i pri la font'o'j el kiu'j aŭtor'o ĉerp'as si'a'j'n rakont'o'j'n, ne cert'ant'e ĉu ĝi rajt'as nek ĝis kiu punkt'o ili'n fid'i, mi inform'u ke Aventur'o de la German'a Student'o, aŭ la last'a part'o de ĝi, baz'iĝ'as sur anekdot'o trans'dispon'ig'it'a al mi el, laŭ'raport'e, Franc'lingv'a font'o. Efektiv'e, oni dir'is al mi, post kiam mi jam verk'is ĝi'n, ke Angl'a aŭtor'o est'ig'is geni'a'n sam'font'e baz'it'a'n rakont'o'n. Mi neniam vid'is tamen pres'it'a'n ekzempler'o'n aŭ de la unu'a aŭ de la du'a. Kelk'a'j cirkonstanc'o'j de Aventur'o de la Mister'a Pentr'aĵ'o kaj de Rakont'o de la Jun'a Ital'o est'as svag'a'j memor'aĵ'o'j pri anekdot'o'j rakont'it'a'j al mi antaŭ kelk'a'j jar'o'j sed mi ne sci'as el kiu'j font'o'j mi ili'n akir'is. Aventur'o de la Jun'a Pentr'ist'o inter la bandit'o'j prunt'e'pren'iĝ'is preskaŭ en'tut'e de aŭtent'a manuskript'a rakont'aĵ'o.
Pri la ceter'a'j rakont'o'j en'hav'at'a'j en ĉi-tiu verk'o, kaj efektiv'e pri mi'a'j rakont'o'j ĝeneral'e, mi pov'as star'ig'i nur unu koment'o'n. Mi est'as mal'jun'a vojaĝ'ant'o. Mi iom leg'is, aŭd'is kaj vid'is pli, kaj plej'e rev'ad'is. Mi'a cerb'o tial plen'as je mult'eg'a'j divers'aĵ'o'j. Kiam mi vojaĝ'as, tiu'j heterogen'a'j tem'o'j miks'iĝ'as en mi'a mens'o, sam'e kiel vest'aĵ'o'j miks'iĝ'as en mal'bon'e pak'it'a ekskurs'o'kofr'o. Tial kiam mi entrepren'as el'tir'i fakt'o'n mi ne cert'as ĉu mi leg'is, aŭd'is aŭ rev'is ĝi'n. Kaj mi ĉiam dub'as pri kiom el mi'a'j propr'a'j rakont'o'j mi rajt'as kred'i.
Atent'int'e tiu'j'n inform'o'j'n, vi nun ek'leg'u, estim'at'a leg'ont'o, kun bon'a dezir'o, kaj preter ĉio, kun bon'a humor'o, la kolekt'aĵ'o'n kiu ĉi-tie prezent'iĝ'as. Se fin'est'iĝ'as mal'bon'a'j la rakont'o'j per kiu'j mi vi'n proviz'as, almenaŭ ili fin'est'iĝ'as mal'long'a'j. Tial neni'u lac'iĝ'os dum long'a temp'o leg'ant'e unu'nur'a'n rakont'o'n. "Mal'sam'ec'o ĉarm'as," deklar'as iu poet'o.
Ŝanĝ'o trankvil'ig'as, eĉ se la ŝanĝ'o ir'as de mal'bon'o al pli'mal'bon'o. Kiel mi mult'oft'e[pg 016] konsci'is vojaĝ'ant'e en diliĝenc'o, ebl'as al la sid'ant'o iom si'n komfort'ig'i ŝanĝ'ant'e sid'poz'o'n kaj kontuz'iĝ'ant'e en nov'a part'o de la korp'o.
Ĉiam vi'a,
Ĝofredo Krajon'o
Dat'ig'it'a ĉe Hotel-Darmŝtato
kontraŭ'vid'e de Hotel-Parizo
Majnco, ali'e nom'iĝ'ant'a Majenc'o
En ŝtorm'a nokt'o, en la tempest'a epok'o de Franc'a Revoluci'o, jun'a German'o re'ven'is al si'a loĝ'ej'o je mal'fru'a hor'o trans la mal'nov'a'n part'o'n de Parizo. La fulm'o bril'is kaj la laŭt'a'j tondr'o'krak'o'j klak'ad'is laŭ la alt'a'j mal'larĝ'a'j strat'o'j. Sed unu'e mi iom parol'u al vi pri tiu jun'a German'o.
Gotfredo Volfgang'o est'is jun'a vir'o de bon'a famili'o. Li stud'is dum kelk'e da temp'o en Gotingeno, sed hav'ant'e vizi'a'n kaj entuziasm'a'n karakter'o'n, li vag'renkont'is tiu'j'n sen'brid'a'j'n kaj spekulativ'a'j'n doktrin'o'j'n tiel oft'e mistifik'int'a'j'n German'a'j'n student'o'j'n. Li'a izol'it'a viv'manier'o, li'a intens'a diligent'ec'o kaj la apart'a natur'o de li'a'j stud'objekt'o'j efik'is sur li'n ne nur mens'e sed ankaŭ korp'e. Li'a san'o est'is difekt'it'a; li'a imag'o, mal'san'ig'it'a. Li si'n indulg'is far'ant'e fantazi'a'j'n konjekt'o'j'n pri spirit'a'j esenc'o'j ĝis kiam, kiel Svedenborgo, li konsist'ig'is ĉirkaŭ si ideal'a'n mond'o'n si'a'n. Li koncept'is la ide'o'n, font'int'a'n el mi ne sci'as kiu kaŭz'o, ke li'n super'pend'as mal'bon'a influ'o: malic'a geni'o aŭ spirit'o cel'ant'a li'n mal'liber'ig'i kaj cert'ig'i li'a'n damn'o'n. Tia ide'o trud'is al li'a melankoli'a temperament'o, est'ig'is la plej mal'ĝoj'a'j'n efik'o'j'n. Li marasm'iĝ'is kaj deprim'it'iĝ'is. Li'a'j amik'o'j ek'konsci'is pri la li'n ĝen'ant'a mens'a mal'san'o kaj opini'is ke la plej bon'a san'ig'o est'os trans'lok'iĝ'o. Tial oni send'is li'n al Parizo por fin'plen'um'i si'a'n lern'ad'o'n inter la tie'a'j pomp'o'j kaj distr'aĵ'o'j.
Volfgang'o ating'is Parizon je la ek'komenc'o de la revoluci'o. Unu'e la popol'a delir'o kapt'is li'a'n entuziasm'a'n mens'o'n kaj li'n rav'is la tiam'a'j politik'a'j kaj filozofi'a'j teori'o'j. Tamen la sekv'int'a'j sang'a'j scen'o'j ŝok'is li'a'n tuŝ'iĝ'em'a'n natur'o'n, naŭz'ig'is li'n pri la soci'o kaj la mond'o kaj des pli hermit'ig'is li'n. Li si'n izol'ig'is en sol'ec'a apartament'o de Latin-Land'o, la kvartal'o de la student'o'j. Tie, en morn'a strat'o proksim'e al la monaĥ'ec'a'j mur'o'j de Sorbon'o, li entrepren'is si'a'j'n plej ŝat'at'a'j'n spekulativ'ad'o'j'n. Foj'e li pas'ig'is si'n'sekv'a'j'n hor'o'j'n en la grand'a'j bibliotek'o'j de Parizo, tiu'j katakomb'o'j de for'pas'int'a'j aŭtor'o'j, serĉ'fos'ant'e ili'a'j'n amas'o'j'n da polv'a'j kaj arkaik'a'j verk'o'j esperant'e mal'kovr'i nutr'aĵ'o'n por si'a mal'san'a apetit'o. Li est'is, por tiel dir'i, literatur'a nekrofili'ul'o, banked'ant'e en la ost'ej'o de putr'int'a literatur'o.
Volfgang'o, kvankam sol'ec'a kaj ermit'em'a, hav'is ard'a'n temperament'o'n, sed dum kelk'e da temp'o ĝi influ'is nur li'a'n imag'o'n. Li est'is tro timid'a kaj mal'mond'ec'a por am'ind'um'i bel'ul'in'o'j'n sed li admir'is entuziasm'e la vir'in'a'n bel'ec'o'n kaj en si'a sol'ec'a ĉambr'o oft'e si'n perd'is rev'ant'e pri vid'it'a'j form'o'j kaj vizaĝ'o'j kaj li'a fantazi'o ornam'is bild'o'j'n pri bel'ec'o mult'e super'ant'a'j'n tiu'j'n de la real'a mond'o.
Dum li'a mens'o en'est'is tiu'n ekscit'it'a'n kaj sublim'it'a'n stat'o'n, sonĝ'o est'ig'is ekster'ordinar'a'n efekt'o'n ĉe li. Ĝi est'is vir'in'a vizaĝ'o de transcend'a bel'ec'o. Tiel fort'a est'is[pg 018] la efekt'o ke li pri'sonĝ'is ĝi'n foj'e kaj re'foj'e. Ĝi hant'is li'a'j'n dum'tag'a'j'n pens'ad'o'j'n, li'a'j'n dum'nokt'a'j'n dorm'ad'o'j'n. Fin'fin'e li ard'e en'am'iĝ'is al tiu sonĝ'ombr'o. Ĝi daŭr'is tiel long'e ke ĝi far'iĝ'is unu el tiu'j fiks'it'a'j ide'o'j kiu'j hant'as la mens'o'j'n de melankoli'a'j vir'o'j kaj oft'e mis'ident'iĝ'as kun frenez'o.
Tia est'is Gotfredo Volfgang'o kaj tia li'a stat'o en la temp'o kiu'n mi menci'is. Li hejm'e'n're'ven'is mal'fru'hor'e iu'n ŝtorm'a'n nokt'o'n laŭ kelk'a'j mal'nov'a'j kaj mal'hel'a'j strat'o'j de Marĉ'o-Kvartal'o, la antikv'a part'o de Parizo. La laŭt'a'j tondr'o'krak'o'j klak'ad'is inter la alt'a'j dom'o'j de la mal'larĝ'a'j strat'o'j. Li ating'is Grevo-Plac'o'n, la lok'o'n kie ekzekut'o'j efektiv'iĝ'is. La fulm'o trem'et'is inter la alt'aĵ'o'j de la antikv'a Urb'o'dom'o kaj fal'ig'is flagr'et'ant'a'j'n bril'et'o'j'n sur la mal'plen'ej'o'n antaŭ ĝi. Dum li trans'ir'is la plac'o'n, Volfgang'o kaŭr'e re'tir'iĝ'is pro horor'o si'n trov'int'e apud la gilotin'o. Est'is la kulmin'o de la teror'regn'o kiam tiu tim'ig'eg'a mort'il'o star'is ĉiam en pret'ec'o kaj ĝi'a'n eŝafod'o'n konstant'e mal'sek'ig'is la sang'o de honest'a'j kaj kuraĝ'a'j hom'o'j. Tiu'n tag'o'n mem ĝi jam vigl'e lud'rol'is en buĉ'o'entrepren'o kaj tie ĝi star'is, makabr'e arm'it'e, mez'e de silent'a kaj dorm'ant'a urb'o, atend'ant'e freŝ'a'j'n viktim'o'j'n.
La kor'o de Volfgang'o mal'san'iĝ'is en li kaj li for'turn'iĝ'is trem'aĉ'ant'e dis'de la horor'a aparat'o kiam li ek'vid'is ombr'a'n form'o'n kvazaŭ kaŭr'ant'a'n ĉe'baz'e de la ŝtup'ar'o supr'e'n'ir'ant'a al la gilotin'o. Si'n'sekv'o da bril'eg'a'j fulm'o'flagr'aĵ'o'j mal'kovr'is ĝi'n pli klar'e. Ĝi est'is vir'in'a figur'o vest'it'a nigr'a'kolor'e. Ŝi sid'is sur unu el la mal'supr'a'j ŝtup'o'j de la eŝafod'o, antaŭ'e'n'klin'iĝ'ant'e, kaŝ'ant'e si'a'n vizaĝ'o'n sur la genu'o'j. Ŝi'a'j long'a'j taŭz'it'a'j har'bukl'o'j pend'is ĝis'ter'e mal'supr'e'n funel'ant'e la pluv'o'n kiu fal'is torent'e.
Volfgang'o paŭz'is. Tiu sol'ec'a ve'monument'o kamufl'is i'o'n terur'a'n. La vir'in'o aspekt'is kiel mal'komun'rang'ul'in'o. Li sci'is ke la epok'o plen'as je sort'o'ŝanĝ'o'j kaj mult'a'j bel'a'j kap'o'j antaŭ'e dorm'int'a'j sur lanug'o nun vag'nomad'as sen'hejm'e. Ebl'e ĉi-tiu kompat'ind'a lament'ant'o mal'ĝoj'ig'it'a far la tim'ig'a hak'il'o sid'is sur'rand'e de la ekzist'o dis'de kie est'is jam lanĉ'it'a en for'a'n etern'ec'o'n ĉio kio'n ŝi alt'valor'ig'is.
Li al'proksim'iĝ'is kaj al'parol'is ŝi'n kun kompat'a'j akcent'o'j. Ŝi lev'is la kap'o'n kaj li'n rigard'is sovaĝ'e. Vi koncept'u li'a'n surpriz'o'n kiam li ek'vid'is en la hel'a fulm'lum'o la vizaĝ'o'n mem li'n hant'int'a'n en li'a'j sonĝ'o'j. Ĝi est'is pal'a kaj mal'ĝoj'a, tamen rav'e bel'eg'a.
Trem'ant'e pro potenc'a'j kaj kontraŭ'star'ant'a'j emoci'o'j, de'nov'e Volfgang'o al'parol'is ŝi'n. Li dir'is i'o'n pri ŝi'a est'ad'o en mal'ŝirm'iĝ'o je tiel mal'fru'a nokt'o'hor'o kaj pri la furioz'o de la ŝtorm'o kaj propon'is ŝi'n konduk'i ĝis ĉe ŝi'a'j amik'o'j. Ŝi indik'is la gilotin'o'n kun fingr'o'gest'o de horor'a signif'o.
"Mi hav'as neni'a'n sur'ter'a'n amik'o'n," dir'is ŝi.
[pg 019]"Tamen vi hav'as hejm'o'n," dir'is Volfgang'o.
"Jes. En la tomb'o!"
La student'a kor'o fand'um'iĝ'is re'ag'e al tiu'j vort'o'j.
"Se ne'kon'at'o rajt'us star'ig'i invit'o'n," dir'is li, "sen risk'i si'n mis'kompren'ig'i, mi propon'us mi'a'n modest'a'n loĝ'ej'o'n kiel ŝirm'ej'o'n kaj mi'n kiel lojal'a'n amik'o'n. Mi mem hav'as neni'a'j'n amik'o'j'n en Parizo kaj est'as fremd'ul'o en ĉi-tiu land'o. Sed se mi'a viv'o pov'us vi'n serv'i, ek'dispon'u ĝi'n. Ĝi'n mi eĉ ofer'os antaŭ ol permes'i difekt'o'n aŭ humil'ig'o'n vi'n ating'i."
Est'ig'is efekt'o'n la honest'a serioz'o de la kondut'o de la jun'ul'o. Favor'is li'n ankaŭ li'a fremd'a'land'a parol'manier'o, pruv'ant'e ke li ne est'is banal'dir'aĵ'a Pariz'an'o. Efektiv'e, aŭtent'a entuziasm'o hav'as mal'dub'end'a'n elokvent'ec'o'n. La sen'hejm'a ne'kon'at'in'o si'n konfid'is sen'rezerv'e al la protekt'ad'o de la student'o.
Li sub'ten'is ŝi'a'j'n hezit'a'j'n paŝ'o'j'n dum ili trans'ir'is Nov-Pont'o'n proksim'e al la lok'o kie popol'amas'o last'a'temp'e teren'ĵet'is la statu'o'n pri Henrik'o la Kvar'a. La ŝtorm'o jam pac'iĝ'is kaj la tondr'o muĝ'et'is en la for'a distanc'o. Parizo en'tut'e silent'is. Tiu grand'a vulkan'o da hom'a'j pasi'o'j dorm'is dum'temp'e, kun'ig'ant'e freŝ'a'n potenc'o'n por la ven'ont'tag'a erupci'o.
La student'o konduk'is si'a'n zorg'at'in'o'n tra la antikv'a'j strat'o'j de Latin-Land'o, laŭ'long'e de la mal'hel'a'j mur'o'j de Sorbon'o, ĝis la grand'a morn'a hotel'o kiu'n li en'loĝ'is. La mal'jun'a pord'ist'in'o ili'n en'las'int'a fiks'rigard'is surpriz'it'e la mal'kutim'a'n vid'aĵ'o'n kiu'n konsist'ig'is la melankoli'a Volfgang'o kaj li'a nov'a amik'in'o.
En'ir'ant'e si'a'n apartament'o'n, la student'o ruĝ'iĝ'is kiel neniam antaŭ'e pro la mal'abund'ec'o kaj ordinar'ec'o de si'a loĝ'ej'o. Li dispon'is unu'nur'a'n ĉambr'o'n--mal'nov'mod'a'n salon'o'n--eg'e ornam'it'a'n per ĉiz'aĵ'o'j kaj fantazi'e mebl'it'a'n per rest'int'aĵ'o'j de antaŭ'a luks'o ĉar ĝi situ'is en unu el tiu'j dom'eg'o'j de Luksemburgo-Palac'o-kvartal'o antaŭ'e aparten'int'a'j al nobel'o'j. Ĝi plen'eg'is je libr'o'j kaj paper'o'j kaj ĉiu'j kutim'a'j student'a'j hav'aĵ'o'j kaj li'a lit'o star'is en ĉambr'o'ekstrem'aĵ'a alkov'o.
Kiam lum'o'j al'port'iĝ'is kaj Volfgang'o pov'is pli bon'e rigard'i la ne'kon'at'in'o'n, ŝi'a aspekt'o des pli fort'e rav'is li'n. Ŝi'a vizaĝ'o est'is pal'a sed blind'ig'e bel'a, relief'ig'it'e per abund'o da korak'kolor'a har'ar'o ĝi'n ĉirkaŭ'pend'ant'a en bukl'o'j. Ŝi'a'j okul'o'j est'is grand'a'j kaj bril'a'j kaj hav'is apart'a'n rigard'manier'o'n kiu ŝajn'is preskaŭ sovaĝ'a. Ŝi'a korp'o, laŭ la kelk'a'j indic'o'j kiu'j'n el'montr'is ŝi'a nigr'a rob'o, hav'is perfekt'a'n simetri'o'n. Ŝi'a tut'a aspekt'o est'is eg'e impon'a, kvankam ŝi vestiĝ'is en mod'o eg'e simpl'a. La unu'nur'a ornam'aĵ'o kiu'n ŝi sur'port'is est'is larĝ'a, nigr'a, ĉirkaŭ'kol'a ruband'o agraf'it'a per diamant'o'j.[pg 020] Nun ek'star'iĝ'is antaŭ la student'o la problem'o kiel pri'trakt'i la sen'rimed'a'n est'aĵ'o'n en'ir'int'a'n ĵet'rapid'e li'a'n respond'ec'ej'o'n. Li konsider'is for'las'i si'a'n ĉambr'o'n al ŝi kaj serĉ'i ali'lok'e ŝirm'ej'o'n por si. Tamen tiel rav'is li'n ŝi'a bel'ec'o, sorĉ'o ŝajn'is tiel fort'e influ'i li'a'j'n pens'o'j'n kaj sens'o'j'n ke li ne sukces'is si'n apart'ig'i dis'de ŝi'a kompani'o. Ankaŭ ŝi'a manier'o est'is mal'kutim'a kaj ne'klar'ig'ebl'a. Ŝi ne plu parol'is pri la gilotin'o. Ŝi'a mal'ĝoj'o mal'pli'grand'iĝ'is. La atent'o'j de la student'o venk'is unu'e ŝi'a'n fid'o'n kaj tiam, ver'ŝajn'e, ŝi'a'n kor'o'n. Ŝi est'is, laŭ'indik'aĵ'e, entuziasm'ul'in'o, sam'e kiel li est'is entuziasm'ul'o, kaj la sam'spec'an'o'j baldaŭ si'n kompren'is unu la ali'a'n.
En la furor'am'o de la moment'o, Volfgang'o konfes'is la pasi'o'n kiu'n li sent'is pri ŝi. Li rakont'is al ŝi si'a'n mister'a'n sonĝ'o'n, kiel ŝi venk'is li'a'n kor'o'n jam antaŭ ol li iam vid'is ŝi'n. La rakont'o ŝi'n afekci'is strang'e kaj ŝi konfes'is est'i sent'int'a por li al'tir'o'n egal'e ne'klar'ig'ebl'a'n. Est'is epok'o de sen'brid'a teori'o kaj sen'brid'a'j ag'o'j. Mal'nov'a'j antaŭ'juĝ'o'j kaj superstiĉ'o'j for'bala'iĝ'is. Ĉio evolu'is sub'reg'e de la Di'in'o de Rezon'ad'o. Inter ali'a'j stult'aĵ'o'j de la antikv'a period'o, la form'o'j kaj ceremoni'o'j de ge'edz'iĝ'o komenc'is konsider'iĝ'i ĉe honor'a'j mens'o'j kiel super'flu'a'j lig'o'j. Soci'a'j inter'konsent'o'j far'iĝ'is furor'mod'o. Volfgang'o est'is tro teori'ul'em'a por ke ne infekt'u li'n la liberal'a'j doktrin'o'j de la epok'o.
"Kial ni apart'iĝ'u unu dis'de la ali'a?" dir'is li. "Ni'a'j kor'o'j est'as unu'iĝ'int'a'j. Antaŭ la rigard'o de rezon'o kaj honor'o ni est'as kvazaŭ unu. Kial ni bezon'u mal'pur'a'j'n form'o'j'n por kun'lig'i super'a'j'n anim'o'j'n?"
La fremd'ul'in'o aŭskult'is emoci'e. Ver'ŝajn'e ŝi jam eduk'iĝ'is pri la sam'a filozofi'o.
"Vi hav'as nek hejm'o'n, nek famili'o'n," li daŭr'e parol'is. "Mi est'u ĉio por vi, aŭ pli bon'e, ni est'u ĉio unu por la ali'a. Se form'o'n ni bezon'as, form'o'n ni observ'u. Jen mi'a man'o. Mi dev'ont'ig'as mi'n al vi por ĉiam."
"Ĉu por ĉiam?" dir'is solen'e la ne'kon'at'in'o.
"Por ĉiam!" ripet'is Volfgang'o.
La fremd'ul'in'o al'pren'is la etend'it'a'n man'o'n. "Tial mi est'as vi'a," ŝi murmur'is kaj fal'is sur li'a'n brust'o'n.
La sekv'int'a'n maten'o'n la student'o for'las'is si'a'n dorm'ant'a'n edz'in'o'n kaj el'ir'is fru'hor'e serĉ'ont'e apartament'o'n kiu pli konven'u al li'a nov'a situaci'o. Kiam li re'ven'is, li trov'is la vir'in'o'n kuŝ'ant'a'n sur la lit'o kun unu brak'o kaj la kap'o preter'pend'ant'a'j la rand'o'n de la mebl'o. Li al'parol'is ŝi'n sed ŝi ne respond'is. Li antaŭ'e'n'paŝ'is por vek'i ŝi'n el ŝi'a mal'komfort'a kuŝ'poz'o. Kiam li al'pren'is ŝi'a'n man'o'n, ĝi est'is mal'varm'a. Li sent'is neni'a'n puls'o'bat'ad'o'n. Ŝi'a vizaĝ'o est'is pal'a kaj makabr'a. Unu'vort'e, kadavr'o ŝi est'is.[pg 021] Horor'ig'it'e, frenez'ig'it'e, li alarm'is la dom'loĝ'ant'ar'o'n. Sekv'is scen'o de konfuz'o. La polic'o al'vok'iĝ'is. Polic'an'o en'ir'is la ĉambr'o'n. Li re'tir'iĝ'is salt'e ek'vid'int'e la kadavr'o'n.
"Bon'ĉiel'o!" li ek'kri'is. "Kiel tiu vir'in'o al'ven'is ĉi-tie'n?"
"Ĉu vi hav'as inform'aĵ'o'j'n pri ŝi?" dir'is avid'e Volfgang'o.
"Ĉu inform'aĵ'o'j'n mi hav'as?" respond'is la polic'an'o. "Ŝi gilotin'iĝ'is hieraŭ."
Li antaŭ'e'n'paŝ'is, dis'ig'is la nigr'a'n kol'um'o'n ĉirkaŭ'ant'a'n la kol'o'n de la kadavr'o kaj la kap'o teren'rul'iĝ'is.
La student'o ek'frenez'eg'iĝ'is. "La diabl'o! La diabl'o mi'n ek'posed'is!" li ŝir'kri'is. "Mi est'as etern'e perd'it'a!"
Ili entrepren'is li'n trankvil'ig'i sed van'e. Ek'posed'is li'n la tim'ig'a kred'o ke malic'a spirit'o re'viv'ig'is la mort'a'n korp'o'n por for'kapt'i li'n. Li sen'bon'senc'iĝ'is kaj mort'is en frenez'ej'o.
Ĉi-tie la mal'jun'ul'o kun la hant'it'a kap'o fin'dir'is si'a'n rakont'o'n.
"Kaj ĉu ĉi-tio est'as aŭtent'a fakt'o?" dir'is la sci'vol'em'a vir'o.
"Ne'dub'end'a fakt'o," respond'is la ali'a. "Mi aŭd'is ĝi'n de la plej bon'a aŭtoritat'o. La koncern'a student'o mem rakont'is ĝi'n al mi. Mi vid'is li'n en frenez'ej'o de Parizo."